بیمارستان اتوبوسها
«۵۵۰ اتوبوس از رده خارجشده، مراحل بازسازی را در مرکز اورهال اتوبوسهای تهران طی میکنند تا پیش از مهرماه وارد خطوط شوند.»
به گزارش زنهار، روزنامه همشهری نوشت: «اتوبوسهای کهنه و زهواردررفته وارد میشوند و پس از آنکه مورد ارزیابی کارشناسان قرار میگیرند، به خط مخصوصی برای بازسازی اساسی انتقال مییابند. درست عین بیمارستانها که بخش تریاژ دارند تا هم مشخصات و وضعیت کامل بیمار به ثبت برسد و هم مشخص شود به چه نوع درمانی احتیاج دارد. این روند برای اتوبوسهایی که سالها به خاطر نبود قطعات و بیتوجهی در پایانههای شهر تهران خاک میخوردند اکنون در چند مرکز تعمیر اساسی سامانههای اتوبوسرانی در حال انجام است. این گونه، اتوبوسهایی که از رده خارج لقب گرفته بودند با چندین اقدام و تعویض قطعات فرسوده (چه قطعات موتوری و چه بدنه) از هر نظر بازسازی میشوند تا مانند یک اتوبوس نو و تازهنفس بتوانند به کمک حملونقل عمومی شهر بیایند. از قرار معلوم شهرداری برای استقبال از پاییز و پیش از آغاز سال تحصیلی اورهال (بازسازی اساسی) ۵۵۰ اتوبوس را دنبال میکند.
بر اساس آمارها بین ۹۰ تا ۹۵ درصد ناوگان اتوبوسرانی پایتخت، فرسوده یا از رده خارج شده اعلام شده است. به همین دلیل شرکت اتوبوسرانی در سه مرکز به صورت شبانهروزی مشغول اورهال اتوبوسهاست. در بازدید میدانی از مرکز اورهال اتوبوسهای فرسوده و زمینگیرشده غرب تهران از نزدیک شاهد مراحل مختلف کار و تلاش بیوقفهای بودیم که برای اورهال اتوبوسها در جریان است.
بازسازی از صفر تا صد
در بدو ورود به محوطه بزرگ و باز کارگاهی، خارج از سوله اصلی، با دهها دستگاه اتوبوس مواجه میشویم که در کنار هم قطار شده و بخشی از محوطه را اشغال کردهاند. بخشی از این اتوبوسها در نوبت بهسازی و بازسازی قرار میگیرند و برخی هم امکان و ارزش اورهال ندارند و بهاصطلاح کاملا از رده خارجشده هستند. بعد از پشت سر گذاشتن محوطه بزرگ و باز، وارد سوله نسبتا بزرگی میشویم که از دو سالن بزرگ و تقریبا همشکل و هماندازه تشکیل شده است. در سالن اول که در ورودی کارگاه به داخل آن باز میشود، قطعات خراب و جداشدهای از اتوبوسهای فرسوده که دیگر قابل استفاده نیستند و بهاصطلاح داغی اطلاق میشوند، روی هم تلنبار شدهاند. در سالن بعدی بوی رنگ، ضد زنگ و الکترودهای سوخته جوشکاری به مشام میرسد و صدای پتک، چکش و دستگاه برش ورقهای فلزی هم گوش را نوازش میکند. تماشای اتوبوسهای کاملا لختشدهای که جز اسکلت بدنه چیز دیگری ندارند و تعمیرکاران حرفهای که مانند جراحان اتاق عمل با ابزار و وسایل مختلف در حال احیای این آهنپارهها هستند، به نظر جالب میرسد.
کارشان را با جدیت و بدون مکث انجام میدهند. آنقدر که حتی حضور ما برای تهیه گزارش هم باعث نمیشود لحظهای دست از کار بکشند و فقط سلاممان را علیک میگویند و به کارشان ادامه میدهند. مسئول کارگاه میگوید تیمهای مختلف ۲۴ساعته بهصورت شیفتبندیشده فعال هستند: «یک گروه قطعات و بخشهای اتوبوسها را باز و بهاصطلاح اسکلت و بدنه آن را کاملا پیاده و اصطلاحا لخت میکنند. گروه دیگر مشغول بازسازی، بهسازی و تعویض قسمتهای مختلف اتوبوس از کف و سقف تا بدنه و ستونهای زنگزده و خراب میشود. به همین ترتیب کارها تا نهاییشدن و تکمیل اورهال، به نوبت پیش میرود. اگر اتوبوس به لحاظ موتوری هم دچار مشکل بوده و نیاز به بازکردن موتور باشد، آن وقت موتور اتوبوس برای بازسازی و تعمیرات اساسی به مرکز دیگری فرستاده میشود تا پس از بازسازی کامل بدنه دوباره روی آن نصب شود.»
در این مرکز صافکاری، نقاشی، جلوبندی و مکانیکی تا برقکار، باتریساز، شیشهکار، دوزندگی، تودوزی و ... همه کارها و مراحل باید به نوبت و ترتیب خودش توسط تیمهای مختلف انجام شود. مسئول کارگاه تأکید میکند اتوبوسهای اورهالشده نهتنها چیزی از یک اتوبوس نو کمتر ندارند که با توجه به کیفیت بازسازی و قطعات و مواد درجهیکی که توسط متخصصان و تعمیرکاران خبره استفاده میشود، از کیفیت و استحکام بالاتری نسبت به خیلی از اتوبوسهای فعلی برخوردار هستند.
اورهال در دو تا سه هفته
در گوشهای از سوله بازسازی، قطعات نو و خریداریشده مثل لاستیک، ورقههای فولادی و تختههای چوبی مخصوص کف اتوبوس، روی هم چیده و بهاصطلاح دپو شده است. از میان تعمیرکاران و کارگران، یکی بدنه، کف و سقف اتوبوسها را جدا میکند و دیگری مشغول برش، نصب و جوشدادن ورقههای فولادی جدید روی اتوبوسهاست. از مسئول کارگاه درباره زمان بازسازی یک اتوبوس سؤال میکنیم که در جواب میگوید این موضوع بستگی به میزان فرسودگی آنها دارد اما به طور میانگین اورهال کامل یک اتوبوس بین دو تا سه هفته زمان میبرد. هر چند هزینه خرید قطعات و دستمزد کارگر و تعمیرکار بسیار بالاست اما به عقیده کارشناسان با توجه به قیمت و زمانی که برای خرید اتوبوس صرف میشود، اورهال اتوبوسهای فرسوده به لحاظ اقتصادی و زمانی بهصرفهتر از سفارش خرید یک اتوبوس نو و جدید خواهد بود.