اگر قربانی آزار جنسی شدید، چگونه پیگیری کنید؟

به گزارش زنهار، طی سال‌های اخیر همزمان با افزایش میزان آزار و تعرض جنسی در جامعه ایران، حساسیت‌های افکار عمومی نیز به سمت پیگیری این موضوع رفته است. گرچه آمارهایی درباره چگونگی پیگیری آزار و تعرض جنسی و پرونده‌های قضایی آن به بیرون درز نمی‌کند، اما به نظر می‌رسد در مقایسه با گذشته تعداد پیگیری‌ها از این موضوع بیشتر شده است.  

با این حال، بسیاری از جامعه‌شناسان تاکید دارد که قربانیان باید در صورت مواجهه با آزار و تجاوز پیگیری حقوقی کنند تا به جمعیت خاموش تبدیل نشوند و دچار  آسیب‌های زمینه‌ای بیشتر نشوند.

بر همین اساس بهشید ارفع‌نیا وکیل دادگستری در گفت‌وگو با خبرآنلاین از راه‌های پیگیری قانونی آزار و تعرض جنسی می‌گوید، که به شرح زیر است:

برای شکایت از متجاوز به کدام دادگاه باید مراجعه کرد و با طرح چه عنوانی؟

معمولا باید شکایت کیفری در دادسرای وقوع جرم طرح شود، البته اگر کسی هم اطلاع ندارد می‌تواند از کلانتری محل سکونت بپرسد و بعد اقدام کند. در هر صورت برای ادامه پیگیری‌های لازم دادسرا می‌فرستد به کلانتری، شکوایه روی برگه A4 ساده هم می‌تواند باشد، یعنی فرم خاصی هم ندارد.

عنوان روی شکوایه به نوع تجاوز بستگی دارد، مثلا تجاوز به عنف یعنی رابطه جنسی به زور، که در ادامه این شکایت شاکی با نامه قضایی به کلانتری مراجعه می‌کند تا با یک مامور به درب منزل متشاکی‌عنه برود و به او ابلاغ کند تا در همان لحظه با مامور بیاید به کلانتری برای تکمیل روند پرونده و کلانتری آنان را ارجاع می‌دهد به دادسرا.

در قانون برای اثبات تجاوز پیش بینی شده که شامل چهار بار اقرار متهم، شهادت چهار مرد عادل و در نهایت علم قاضی است، در واقع مواردیست که شدنی نیست، چرا قانونگذار این شرایط غیرممکن برای اثبات را بیان کرده؟

واقیعت این است تجاوز به عنف با قوانین حاکم در ایران غیرقابل اثبات است، چون معمولا تجاوز در حضور شاهد آن هم 4 تا مرد عادل نیست، مگر اینکه اقرار کرده باشد که آن هم غیرممکن است، زیرا فرد متجاوز معمولا منکر می‌شود، بنده نظرم بر این است که این ماده با این شرایط می‌خواست حرمت جامعه را حفظ کند، معمولا اگر همچنین جرمی را فردی انجام دهد، قربانی نتواند آن را اثبات کند.

از نظر قانونی، تفاوت میان آزار جنسی و تجاوز جنسی چیست؟

تجاوز جنسی دیگر آخرین مرحله است ولی آزار جنسی می‌تواند اعم از رفتار، حرف‌های رکیک، نگاه کردن به اصطلاح هیزی کردن و لمس اعضای بدن کودک یا قربانی باشد، مثلا اگر راننده سرویس کودکی کلمات مستهجنی به کار ببرد خود آزار جنسی تلقی می‌شود، حتی اگر کسی هم در اجتماع چنین کلماتی را بشنود تهمت جنسی یا نام حقوقی آن قذف است، قذف نوعی دشنام و به معنای متهم کردن شخصی به زنا یا لواط است، از این بابت هم فرد می‌تواند شکایت کند.

تجاوز جنسی چگونه مورد تایید پزشکی قانونی قرار می‌گیرد؟

معمولا در 24 الی 48 ساعت اولیه تجاوز باید به پزشکی قانونی مراجعه شود، غیر این صورت ممکن دیگر آثار آن مشخص نباشد، ولی اگر آثار تجاوز روی لباس و ملافه قربانی برجای مانده باشد، تا سال‌ها متوالی DNA متجاوز روی آن باقی می‌ماند، حتی اگر آن شسته شود.

با توجه به اهمیت زمان در اثبات تجاوز، آیا سیستم قضایی نباید به موارد تجاوز به صورت ویژه رسیدگی کند؟

بهتر است، زودتر به پزشکی قانونی ارجاع شود، اگر از اول درخواست دستور موقت را از قاضی بخواهند، بالطبع این روند سریعتر پیش می‌رود.

شکایت از متجاوز از نظر قانونی تا چه حد قابل پیگیری است، آیا متجاوز می‌تواند با وثیقه آزاد باشد؟

تا حدی که قربانی بخواهد، قاضی مکلف به رسیدگی است. بله متجاوز می‌تواند با قرار وثیقه تا زمان دادگاه و اثبات جرم او آزاد باشد و این بستگی به نظر قاضی دارد.

تفاوت بررسی حقوقی تجاوز زنان با کودکان چیست؟

کاملا واضح است، زیرا کودک اصلا در این باره اراده‌ای از خودش ندارد و در اصل نمی‌داند چه اتفاقی در حال رخ دادن است ولی وقتی که احساس درد یا خونریزی می‌کند تازه متوجه می‌شود چه اتفاقی افتاده ولی زن گاهی اوقات خودش تمایل دارد به برقراری رابطه که البته تجاوز اسمش نیست، که بستگی به طرح درخواست در دادسرا هم دارد ولی درباره کودک قربانی فرقی نمی‌کند پسر یا دختر باشد در هر صورت عنوان تجاوز حتما بهش تعلق می‌گرد.

مهم ‌ترین تغییر قانونی که می ‌تواند منجر به پیشگیری اجتماعی و فردی از این جرم شود، چیست؟

در حال حاضر شش سال است، که لایحه حمایت از کودک و نوجوانان به دلائل نامعلوم در مجلس خاک می‌خورد، که تمام این موارد را قانون‌گذار پیش بینی کرده و برای آن مجازات تعیین کرده است. البته من عقیده دارم که مجازات‌ها در مقابل چنین جرمی کم است ولی بهر حال بهتر از هیچی است.

در دوره قبلی مجلس اصرار کردیم تا سریعتر این لایحه تصویب شود، اما نشد، چرا اینقدر به تعویق می‌افتد را ما متوجه نشدیم. در صورتی که امروزه شاهد رشد تجاوز به کودکان هستیم.

در خصوص تجاوز به مردان و زنان شخص متجاوز قطعا دارای مشکل روانی است، البته نه تا حدی که از او سلب مجازات شود، ولی باید قانون به گونه‌ای باشد که متجاوز بودن فرد قابل اثبات شود و حتما فرد متجاوز مجازات سنگینی برایش پیش بینی شود تا کمتر شاهد چنین جرم‌های در جامعه باشیم.