اعداد وحشتناک در رویای پایتخت دریایی

به گزارش زنهار، همزمان با ۳۰ دی ماه همایش برون رفت از چالش‌های لجستیکی در راستای تحقق رویای ۲۰۰ ساله پایتخت دریایی ایران و اتصال کشورهای اروپایی وآسیایی از محور شرق و کریدور شمال – جنوب به میزبانی منطقه آزاد چابهار برگزار شد که در آن، سعید محمد - مشاور رئیس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد، کردی - مدیر عامل منطقه آزاد چابهار و برخی دیگر از مسئولان مربوطه در حوزه حمل و نقل حضور داشتند.

ظرفیت داریم ولی مزیت رقابتی نه!

 اما در این همایش، دبیر شورای‌ عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اشاره به اینکه ۲۲ کشور مورد تاثیر در تجارت و در اطراف ایران وجود دارد که در مجموع ۷۵۰۰ میلیارد دلار  در سال مبادلات تجاری دارند و سهم ایران از این میزان، فقط ۰.۸ درصد است گفت: این سوال مطرح است که چرا ما نتوانستیم به جایگاه واقعی تجاری ایران در منطقه دسترسی پیدا کنیم، آماده نبودن کشورمان در بحث لجستیک و ترانزیت مهمترین مشکل بوده است، در حالی که کریدورهای زیادی از جمله  شمال _ جنوب که یکی از کریدورهایی است که امکان عبور از کشور ما را فراهم می‌کند را در اختیار داریم ولی بعضا مزیت رقابتی را از دست داده ایم.

سعید محمد با بیان اینکه عده‌ای می‌گویند که بحث سیاسی، بین‌المللی و تحریم است، اما کسانی که می‌خواهند بارشان را به مقصد برسانند فقط و فقط دو موضوع برایشان مهم است؛ اینکه با کمترین هزینه بار را به مقصد برسانند و دیگری در کوتاه‌ترین زمان ممکن کالاهای خود را را به مقاصد هدفشان حمل کنند افزود: به جای اینکه تقصیر را به گردن مسائل سیاسی و بین‌المللی بیندازیم خوب است که واقع‌بینانه موضوع را کنکاش کرده تا بتوانیم به پاسخ‌های درستی برسیم.

این عدد وحشتناک است

وی با بیان اینکه به من گفته شده سرعت سیر کالا در کشور پنج کیلومتر در ساعت است، این عدد بسیار وحشتناک بوده و باری که امروزه به سمت اینچه‌برون می‌رود با اینکه آنجا راه‌آهن کشیده شده است اما زمانی که بار می‌خواهد از آنجا عبور کند، هیچ مزیتی برای صاحب کالا و بار ندارد، گفت: اگر بتوانیم خلاءهای زنجیره لجستیک کشور را برطرف کنیم آن موقع موفق خواهیم شد که کریدورها را احیا کنیم، باید توجه داشت که هر کدام از دستگاه‌ها در احیای این کریدورها نقش خاص خود را دارند.

نقش مهم وزارت خارجه 

مشاور رییس جمهور ادامه داد: در بین دستگاه‌هایی که در این حوزه کار می‌کنند، وزارت امور خارجه در بحث دیپلماسی اقتصادی و بازاریابی بسیار تاثیرگذار است، وزارت راه و شهر سازی در تکمیل زیر ساخت‌ها، وزارت اقتصاد و داراریی در بخش گمرکات، وزارت جهاد کشاورزی و معاونت‌های مختلف آن در آسان کردن فرآیند صادرات و واردات، وزارت بهداشت و ناجا همگی می‌توانند کمک کنند.

انتقاد از برخورد جزیره‌ای و نقش گمرک 

سعید محمد ضمن تاکید بر اهمیت تسهیل ترانزیت از سوی گمرک ادامه داد: برخوردهای جزیره‌ای باعث می‌شود که همیشه نارضایتی وجود داشته باشد، در یک گمرک سه دستگاه ایکس‌ری متوقف شده که بدلیل تداخلات بین بخشی بوده است. خیلی از جاها از کوچک‌ترین امکانات برای ترانزیت برخوردار نیستند و خدمات رفاهی به ترانزیت کنندگان دچار اختلال است. ما در مناطق آزاد به دنبال این هستیم تا جایی که می‌شود ظرفیت‌ها را احیا کنیم.

وی با اشاره به برخی ظرفیت‌های لجستیکی با اعلام اینکه از چابهار تا قشم در زنجیره لجستیک کشور هستیم، بندر و اسکله کاوه را داریم و اگر اتصال پُل قشم به بندرعباس محقق شود از بندر کاوه می‌توانیم خدمات لجستیکی و ترانزیتی را داشته باشیم، یادآور شد: در کنار این ظرفیت لجستیکی، به دنبال این هستیم تا خدمات پولی و بانکی و همینطور سایر خدماتی که نیازمند تکمیل زنجیره لجستیک است را احیا کنیم. در همین زمینه بحث بورس بین‌الملل را در مناطق آزاد پیگیری کرده‌ایم و مجوزهای آن در حال اخذ است که می‌توانیم در یک بخش با فروش اوراق و تعریف پروژه‌هایی به صورت ارزی صندوق‌هایی را تاسیس کنیم تا از این مسیر بتوانیم زیرساخت‌ها را در مناطق آزاد در بخش لجستیک و تزانزیت تکمیل کنیم.

برای لجستیک چه کردیم؟

در بخش دیگری از این همایش، کردی -مدیر عامل منطقه آزاد چابهار -با اشاره به این که انتظار از چابهار به عنوان یکی از چهار شهر لجستیک که در سند آمایش ملی لجستیکی معرفی شده و قرار است پایتخت دریایی ایران باشد، پذیرفتن نقش خود در حوزه ماموریت ها واهداف اصلی است گفت: صنعت، پتروشیمی و فولاد از ویژگی های بارز چابهار است اما آنچه در بخش صنعت و فعالیت در این منطقه به عنوان ماموریت آن دنبال می شود، نیازمند شبکه و شریان ارتباطی قدرتمند است که البته این پتانسیل از ویژگی های مهم این سرزمین به شمار می رود و در اسناد بالا دستی نیز بر آن تاکید شده است.

وی در ادامه با بیان این که این سوال مطرح است که اگر تا این حد موضوع اهمیت دارد پس تا به امروز چه می کرده ایم گفت: واقعیت این است که در دهه‌های اخیر وزن نهادهای تولید در بهای تمام شده کالا تغییر اساسی داشته است و در همین رابطه همگن شدن تکنولوژی، کاهش فاصله مواد اولیه واحدهای تولیدی و ورود ابزارهای جدید حمل و نقل و امکان دورکاری کارکنان از عوامل همگن کننده تولید بوده که رقابت را بسیار سخت کرده است اما آنچه که موجب ایجاد فاصله بین رقبا می‌شود، هزینه حمل و نقل یعنی زمان و کاهش هزینه رسیدن به بازار است که این مهم، لجستیک را به عنوان یک امکان و اتفاق بزرگ برای کسانی که قصد حضور در جامعه جهانی را دارند مطرح می کند. به همین دلیل است که امروزه مسیرهای متعارفی که در حمل و نقل استفاده می شد، مورد بازنگری قرار گرفت و به دنبال راههای جایگزین هستند.

روسیه به دنبال مسیر چابهار است

مدیر عامل منطقه آزاد چابهار در ادامه با بیان این که شرایط موجود اهمیت بیشتر کریدورهای ارتباطی را نشان می دهد به این موضوع نیز اشاره کرد که به همین جهت کشورهای آسیای میانه در تلاش برای دسترسی به مسیرهای جدید به آبهای آزاد هستند؛ به طوری که روسیه سعی می کند مسیر چابهار و کریدور جنوب به شمال را جایگزین مسیر و کانال متعارف ارتباطی از طریق کانال سوئز کند. یا این که چین برای دست یابی به قدرت اول اقتصادی دونیا در کنار تمامی برنامه های مفصلی که در این زمینه دارد ابتکار خود را در جاده و کمربند قرار داده است.

بازیگران این زنجیره کاری نکردند

وی با بیان اینکه اهمیت و نقش ایران در این جریان بسیار با اهمیت است و نمی توان آن را نادیده گرفت افزود: این در حالی است که زمانی همه تلاش می کردند ایران را از این کریدور حذف کنند. اما اکنون می دانند که ناچارند برای دسترسی به مسیرها از ایران به عنوان نقشه تقسیم استفاده کنند. در عین حال که از طریق آن کوتاه ترین، اقتصادی ترین و کم هزینه ترین مسیر ایجاد خواهد شد اما واقعیت آن است که برنامه‌ها و نقشه ها روی کاغذ مانده و در عمل بازیگران اصلی این زنجیره نتوانستند بهره گیری لازم و هماهنگی کافی را داشته باشند و اگر بپرسیم که تا چه اندازه در این مسیر گام برداشتند، پاسخ این است که همه می دانیم آن طور که باید اقدام لازم صورت نگرفته است.

از طرح جامع تا ریمدان

وی در ادامه در مورد این که منطقه آزاد چابهار برای لجستیک چه کرده است طرح جامعه منطقه آزاد چابهار در پهنه ۸۲ هزار هکتاری در ۱۳۹۸ به تصویب رسید که اجرای آن در جلسه شورای عالی مناطق آزاد در دستور کار قرار دارد.

 به گفته ی وی در منطقه  ریمدان به عنوان نقطه اتصال با اقتصاد ۲۲۰ میلیونی پاکستان و دروازه ورود به اقتصاد چین محدوده ای به مساحت ۶۳۰۰ هکتار به عنوان مرکز لجستیک و جایی که می تواند به توسعه و تقویت زنجیره لجستیک کمک کند  پیش بینی و عملیات اجرایی آن شروع شده است.