چرا گاهی باد شکممان خیلی بد بو میشود؟
غذاهای سرشار از گوگرد میتوانند بویی شبیه به تخم مرغ فاسد به باد شکم ببخشند. سبزیهای چلیپایی مانند بروکلی، جوانههای بروکسل، گل کلم، و کلم اغلب مقصران اصلی محسوب میشوند.
به گزارش زنهار؛ مردم به طور میانگین ۱۴ بار در روز باد شکم آزاد میکنند که به خروج نیم لیتر تا بیش از دو لیتر گاز در شبانه روز منجر میشود. حدود ۹۹ درصد گاز خارج شده بی بو است، اما گاهی اوقات نیز باد شکم بوی بسیار بدی دارد.
بوی بد باد شکم به واسطه فرآیند تخمیر که توسط باکتریهای ساکن روده بزرگ انجام میشود، شکل میگیرد.
بوی بد باد شکم احتمالا با آنچه مصرف کرده اید در ارتباط است و لزوما به مسالهای بد و نگران کننده اشاره ندارد. گاز از محصولات جانبی عادی و سالم گوارش است. در شرایطی که بوی بد باد شکم در موقعیتهای اجتماعی موجب خجالت و شرمساری افرد میشود، ممکن است تنها به معنای تغذیه باکتریهای روده بزرگ با غذاهای گیاهی سرشار از فیبر باشد.
با این وجود، گاهی اوقات باد شکم بدبو به یک مشکل سلامت جدیتر اشاره دارد و برای بررسی دقیق شرایط باید به پزشک مراجعه کنید.
در ادامه با برخی دلایل بوی بد باد شکم بیشتر آشنا میشویم.
باکتریهای ساکن روده
طی روند گوارش، باکتریهای روده ترکیبات حاوی گوگرد، مانند سولفید هیدروژن تولید میکنند که موجب بوی بد گاز تشکیل شده در دستگاه گوارش میشود. غذاهایی که مصرف میکنید میتواند بر جمیعت باکتریهای ساکن روده شما تاثیرگذار باشد و این میتواند شرایط باد شکم را تحت تاثیر قرار دهد. برخی افراد دارای نوعی خاصی از جمعیت باکتریایی هستند که موجب تولید گاز بیشتر و بدبوتر میشود.
غذاهای سرشار از گوگرد
غذاهای سرشار از گوگرد میتوانند بویی شبیه به تخم مرغ فاسد به باد شکم ببخشند. سبزیهای چلیپایی مانند بروکلی، جوانههای بروکسل، گل کلم، و کلم اغلب مقصران اصلی محسوب میشوند. از دیگر غذاهای سرشار از گوگرد میتوان به سیر، پیاز، حبوبات، پنیر چدار، میوههای خشک شده، و مغزدانهها اشاره کرد. حتی پروتئینهای حیوانی مانند تخم مرغ، گوشت قرمز و ماهی نیز حاوی گوگرد زیاد هستند و ممکن است مشکلساز شوند.
عدم تحمل لاکتوز
برخی افراد شیر، بستنی، و پنیر را مقصر بوی بد باد شکم خود میدانند. عدم تحمل لاکتوز که قند طبیعی موجود در محصولات لبنی است، به واسطه سطوح کم آنزیم لاکتاز در بدن که وظیفه گوارش لاکتوز را بر عهده دارد، رخ میدهد.
در افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز، این قند بدون این که جذب شود از روده کوچک عبور کرده و وارد روده بزرگ میشود، جایی که تریلیونها باکتری یک مهمانی کوچک را ترتیب میدهند! نتیجه این شرایط باد بوی بد شکم است، زیرا شیر و برخی انواع پنیر حاوی سطوح بالای گوگرد نیز هستند.
همچنین، افراد میتوانند در گوارش قندهای دیگر از جمله ساکارز و فروکتوز نیز ناتوان باشند که این شرایط نیز به تولید باد شکم بدبو منجر میشود.
رافینوز
لوبیاها سرشار از پروتئین، آنتی اکسیدان ها، ویتامینها و مواد معدنی هستند. اما آنها از شهرت بدی برای تولید باد شکم بدبو نیز برخوردار هستند.
لوبیاها حاوی الیگوساکاریدهای خانواده رافینوز (RFOs) هستند که این گروه از قندها را حداقل میتوان مسئول نفخ و گاز تولید شده پس از خوردن یک وعده لوبیا دانست. این شرایط درباره عدس، حبوبات و سبزیهای چلیپایی نیز صادق است. دستگاه گوارش انسان فاقد آنزیم مورد نیاز برای شکستن و گوارش این قندها است.
خیس کردن لوبیاهای خشک در آب میتواند بدون از بین بردن ارزش تغذیهای این ماده غذایی به حذف الیگوساکاریدهای خانواده رافینوز کمک کند. مصرف یک محصول کمک کننده به گوارش مبتنی بر یک آنزیم نیز میتواند به تسکین علائم کمک کند.
الکل قندها
الکل قندهایی مانند سوربیتول و زایلیتول در نوشیدنیهای رژیمی، آبنباتهای بدون شکر و برخی آدامسها یافت میشوند و میتوانند موجب بوی بد باد شکم شوند. این شیرین کنندهها توسط بدن به خوبی جذب نمیشوند، از این رو، راهی روده بزرگ شده و میتوانند موجب تولید گازی بدبو شوند.
داروها
برخی داروهای تجویزی، ویتامینها و مکملها میتوانند در تولید باد شکم بدبو نقش داشته باشند.
دلیل تولید باد شکم بدبو به واسطه داروی مصرفی متفاوت است و میزان گاز تولیدی نیز از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
افرادی که داروی کاهش وزن ارلیستات را مصرف میکنند، به طور معمول افزایش تولید گاز را تجربه میکنند. مکملهای آهن نیز به واسطه تولید گاز و نفخ شناخته شده هستند. مکملهای حاوی فیبر نیز میتوانند موجب تولید گاز به عنوان یک محصول جانبی شوند. داروی متفورمین که برای درمان دیابت استفاده میشود نیز میتواند موجب افزایش تولید گاز شود.
افزون بر این، داروهای درمان دیابت به نام مهارکنندههای آلفا-گلوکوزیداز که سرعت جذب کربوهیدراتها را کند میکنند نیز میتوانند تولید گاز را افزایش دهند.
عفونت یا بیماری
باد شکم بدبو به طور معمول مسالهای نگران کننده نیست. اما اگر همراه با آن نشانهها و علائم دیگری نیز وجود دارند باید برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کنید.
در صورت مواجهه با تب، کاهش وزن ناخواسته، مدفوع خون آلود، یا اسهال پایدار همراه با باد شکم بدبو یا اگر سابقه بیماری التهابی روده یا سرطان روده بزرگ دارید با پزشک خود در این زمینه صحبت کنید. هرگونه تغییر در شرایط اجابت مزاج یا شکم دردی که پس از دفع گاز یا مدفوع از بین نمیرود نیز میتواند نشانهای از بروز مشکل باشد.
انسداد روده، بیماری التهابی روده مانند کولیت زخمی و بیماری کرون، سرطان روده بزرگ، بیماری سلیاک (یک واکنش خودایمنی به گلوتن)، و کلوستریدیوم دیفیسیل (یک عفونت باکتریایی که موجب اسهال میشود) میتوانند از دلایل بروز این شرایط باشند.