چرا گوشهایمان وز وز میکند؟
وزوز گوش یا تینیتوس به انگلیسی Tinnitus نامیده میشود. این عارضه به معنی شنیدن صدا یا زنگ زدن گوش است. این مشکل بسیار شایع است و از هر ۵ فرد ۱ نفر این اختلال را تجربه کرده است.
به گزارش زنهار؛ وزوز خود یک بیماری نیست؛ بلکه نشانهای از یک اختلال مزمن، مانند از دست دادن شنوایی مرتبط با سن، آسیب شنوایی یا اختلال در سیستم گردش خون است.
اگرچه این امر ناخوشایند است، اما معمولا نشانه مشکل مهمی نیست. ممکن است با افزایش سن این مشکل بدتر شود. برای بسیاری از افراد، این امر با درمان بهبود مییابد. درمان علت زمینهای مشخص شده گاهی اوقات کمک میکند. سایر روشهای درمان باعث کاهش صدای زنگ یا کاهش توجه به صدای ایجاد شده میشوند.
دلایل وزوز گوش
دلایل زیادی باعث بدتر شدن صدا در گوش یا تینیتوس میشود. در بسیاری از موارد، علت دقیق آن هرگز پیدا نشده است.یکی از دلایل شایع صدا در گوش آسیب سلولهای گوش داخلی است. در اینصورت فشار امواج صوتی باعث حرکت موهای کوچک و ظریف گوش داخلی میشود که باعث انتشار سیگنال الکتریکی از سلولهای گوش به مغز میشود و مغز این سیگنالها را به صدا تبدیل میکند.
اگر موهای گوش داخلی خم و یا شکسته شوند، سیگنالهای الکتریکی تصادفی به مغز فرستاده میشود و موجب وزوز و زنگ زدن گوش میشود.سایر علل آن عبارتند از دیگر مشکلات گوش، بیماریهای مزمن و آسیب یا شرایطی که بر روی اعصاب گوش و یا مرکز شنوایی در مغز تأثیر میگذارد.
علل شایع وزوز گوش
هر فردی میتواند این مشکل را تجربه کند، اما عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند:
کاهش شنوایی مرتبط با افزایش سن: برای بسیاری از افراد، به دلیل کاهش عملکرد فیبرهای عصبی، شنوایی با افزایش سن، کاهش مییابد و معمولا در حدود ۶۰ سالگی شروع میشود. از دست دادن شنوایی میتواند موجب مشکل شود که به این نوع کاهش شنوایی پیرگوشی میگویند.
قرار گرفتن در معرض صدای بلند: صدای بلند ناشی از تجهیزات سنگین، ارههای برقی و سلاحهای گرم علت اصلی افت شنوایی مرتبط با سر و صدا هستند. دستگاههای قابل حمل ، مانند دستگاههای پخش موسیقی یا تبلتها، در صورتی که به صورت طولانی مدت و با صدای بلند آهنگ پخش کنند، میتوانند موجب از دست رفتن شنوایی شوند. وزوز گوش ناشی از مواجهه کوتاه مدت، مانند حضور در کنسرت با صدای بلند، معمولا از بین میرود، قرار گرفتن بلند مدت در معرض صدای بلند باعث آسیب دائمی گوش و قدرت شنوایی میشود. مواجهه طولانی مدت با صدای بلند میتواند به سلولهای حسی مویی در گوش که موجب انتقال صدا به مغز میشوند، آسیب برساند. افرادی که در محیطهای پر سر و صدا کار میکنند مانند کارگران کارخانهها و کارگران ساختمانی، نوازندگان و سربازان در معرض خطر هستند.
انسداد ناشی از مواد مترشحهی گوش (موم گوش): موم مترشحه از گوش باعث محافظت از کانال گوش با به دام انداختن گرد و غبار و کاهش رشد باکتریها میشود. هنگامی که حجم زیادی از مومها تجمع یابند، به راحتی نمیتوان آنها را پاک کرد و باعث کاهش شنوایی یا تحریک پرده گوش میشود که نهایتا میتواند منجر به آن شود.
تغییرات استخوان گوش: اتواسکلروز یا رشد غیرطبیعی و تدریجی استخوان رکابی در گوش میانی که یک بیماری ارثی است و در افراد یک خانواده بیشتر دیده میشود، باعث کاهش شنوایی و این مشکل میشود.
علل کمتر شایع وزوز گوش
بیماری مینیر: وزوز گوش میتواند شاخص اولیه بیماری مینیر باشد. مینیر اختلال گوش داخلی است که فشار غیرطبیعی مایع درون گوش موجب بیماری مینیر میشود.
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی: مشکلات مفصل گیجگاهی فکی ( مفصلی که در دو طرف سر در جلوی گوش، محل اتصال فک پایین با جمجمه قرار دارد) میتواند باعث آن شود.
آسیبهای سر یا گردن: ضربه و آسیب به سر و گردن میتواند بر گوش داخلی، اعصاب گوش یا عملکرد مغز مرتبط با شنوایی تأثیر بگذارد. به طور کلی مشخصه چنین آسیبهایی وزوز گوش یک طرفه است.
نوروم آکوستیک (تومور عصب شنوایی): توموری خوشخیم ایجاد شده بر روی عصب جمجمهای یا عصب کرانیال که از مغز به گوش داخلی میرسد و باعث حفظ تعادل و شنوایی میشود. همچنین شوانوم وستیبولار (تومور دهلیزی سلولهای شوان) نامیده میشود. این حالت عموما باعث ایجاد وزوز فقط در یک گوش میشود.
اختلالات عروق خونی مرتبط با وزوز گوش: در موارد نادر، ناشی از اختلالات عروق خونی است. این نوع را وزوز گوش ضربانی مینامند.علل آن عبارتند از:
آترواسکلروز: با افزایش سن و افزایش کلسترول و سایر رسوبات، عروق خونی اصلی نزدیک گوش میانی و درونی، انعطاف پذیری خود را از دست میدهند(کاهش قدرت انقباض و انبساط در برابر خون ارسالی با هر ضربان قلب)که باعث میشود جریان خون فشارنده شود و شدت آن نیز بیشتر شود و گوش این ضربات را راحت تر تشخیص میدهد. این نوع در هر دو گوش شنیدهمیشود.
تومورهای سر و گردن: تومورهایی که روی عروق خونی در سر یا گردن فشار میآورند، میتوانند موجب این مشکل و سایرعلائم شوند.
فشار خون بالا: فشار خون بالا و عوامل افزایش فشار خون، مانند استرس، الکل و کافئین باعث افزایش آن میشوند.
جریان آشفته خون: باریک شدن یا پیچخوردن شریان گردن (شریان کاروتید) یا ورید گردن (ورید ژاگولار) میتواند موجب جریان خون متلاطم و غیر طبیعی شود و نهایتا منجر به این مشکل شود.
ناهنجاری مویرگها: وضعیتی که به نام ناهنجاری مویرگهای شریانی-وریدی نامیدهمیشود. ارتباط غیر طبیعی بین شریانها و وریدها میتواند منجر به این مشکل شود. این نوع معمولا در یک گوش اتفاق میافتد.