با کدام تست بفهمیم امیکرون گرفته‌ایم؟
سازمان جهانی بهداشت و سایر دانشمندان تاکید می‌کنند که برای دادن حکم‌های قطعی در مورد سویه جدید از ویروس کرونا، یعنی «امیکرون»، هنوز زود است، اما داده‌ها نشان می‌دهد این سویه با وجود جهش‌های متعدد و قدرت انتقال زیاد، خفیف بوده و مرگی در اثر آن به ثبت نرسیده است.
به گزارش زنهار؛ سازمان جهانی بهداشت (WHO) در روز ۵ آذر ۱۴۰۰ طی جلسه‌ای در ژنو با انتشار بیانیه‌ای رسما واریانت B.۱.۱۵۲۹ را با نام اُمیکرون (Omicron Variant) معرفی کرد و این واریانت جدید در رده‌های نگران کننده (Variant of Concern) در کنار واریانت آلفا، بتا، دلتا و گاما قرار داد. سویه جدید در حالی شیوع پیدا کرده که هنوز اطلاعات نهایی درباره آن در دسترس نیست و سازمان جهانی بهداشت زمان خواسته تا بتواند داده‌های موثق دراختیار افراد بگذارد. در این گزارش به جدیدترین تحقیقات و داده‌هایی که از سویه امیکرون به دست آمده می‌پردازیم:
*شناسایی امیکرون در دست کم ۳۰ کشور
نوع امیکرون که اکنون در جنوب آفریقا گسترش یافته و در بیش از ۳۰ کشور و منطقه دیگر شناسایی شده است، این نگرانی را ایجاد کرده که می‌تواند به طور قابل توجهی اثربخشی واکسن‌ها علیه کووید ۱۹ را تضعیف کند. با این حال، در حالی که دانشمندان برای درک عواقب کامل این سویه در تلاش هستند، برخی همچنین می رسند که آیا این نسخه جدید کروناویروس ممکن است باعث بیماری خفیف‌تری نسبت به نسخه‌های قبلی خود شود یا خیر.
* داده‌ها چه چیزی را نشان می‌دهند؟
بر اساس گزارش روز پنجشنبه مرکز اروپایی پیشگیری و کنترل بیماری، داده‌های جمع‌آوری‌شده در میان ۷۰ مورد گزارش‌شده در اروپا که شامل اطلاعاتی درباره شدت بیماری بود، نشان داد، نیمی از بیماران هیچ علامتی نداشتند و نیمی از آنها علائم خفیف داشتند. هیچ موردی از بیماری شدید، بستری شدن در بیمارستان یا مرگ وجود نداشت. با این حال، آژانس اروپایی گفت که برای ارزیابی دقیق عوارض بیماری به داده‌هایی در مورد صدها مورد نیاز دارد که وضعیت حدودی را تخمین می‌زند؛ این روند نیز ممکن است چندین هفته طول بکشد. علاوه بر این، بیشتر موارد شناسایی شده در اروپا تاکنون در افراد جوان‌تری بوده است که به طور کامل واکسینه شده‌اند و این باعث می‌شود که آنها کمتر دچار بیماری شدید شوند. در آفریقای جنوبی، جایی که تعداد روزانه موارد گزارش شده کووید ۱۹ در روز چهارشنبه دو برابر شد و به ۸۵۶۱ نفر رسید، علائم برای بیمارانی که مجدداً آلوده شده‌اند و کسانی که پس از واکسیناسیون آلوده شده‌اند خفیف به نظر می‌رسد. کارلوس دل ریو، کارشناس بیماری‌های عفونی در دانشگاه اموری می‌گوید: برخی شواهد از آفریقای جنوبی نشان می‌دهد این سویه ممکن است در واقع باعث بیماری خفیف‌تری شود، اما بسیار از بیماران افراد جوان بوده‌اند.
* اثر امیکرون در بدن چیست؟
همانطور که قبلا گفته شد، ۳۲ جهش در واریانت امیکرون مربوط به پروتئین اسپایک، بخش اتصال ویروس به سلول بدن است. اگر جهش‌ها به صورتی باشد که ویروس بتواند راحت‌تر به سلول متصل شود، می‌تواند راحت‌تر شیوع پیدا کند. از طرفی اگر اسپایک‌ها طوری تغییر کرده باشد که ویروس بتواند از ایمنی قبلی ایجاد شده در بدن به دور باشد، زمان بیشتری برای گسترش در بدن دارد.جهش به معنی تغییر در کد ژنتیکی ویروس است که ویروس می‌تواند از این طریق دستگاه ایمنی بدن افراد را بهتر دور بزند
* آیا امیکرون نسخه «ضعیف» ویروس کرونا است؟
در حالی که داده‌های مربوط به موارد جدید ابتلا به ویروس کرونا همچنان در حال افزایش است، دانشمندان در حال انجام مطالعات آزمایشگاهی برای رمزگشایی امیکرون هستند. محققان در بررسی‌های اخیر خود دریافتند، سویه امیکرون ویروس کرونا، احتمالا حداقل یکی از جهش‌های خود را با برداشتن قطعه کوچک مواد ژنتیکی از یک ویروس دیگر(ویروس عامل سرماخوردگی) موجود در سلول‌های آلوده مشابه به دست آورده است. این توالی ژنتیکی در نسخه‌های قبلی ویروس کرونا به نام SARS-CoV-۲ دیده نمی‌شود، اما در بسیاری از ویروس‌های دیگر از جمله ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی می‌شوند و همچنین در ژنوم انسان در همه جا وجود دارد. ونکی سوندارارجان، از شرکت تجزیه‌وتحلیل داده nference، مستقر در ماساچوست ایالات متحده می‌گوید: سویه امیکرون ممکن است خود را «انسانی‌تر» جلوه دهد، که به آن کمک می‌کند از حمله سیستم ایمنی انسان دوری کند. این می تواند به این معنی باشد که ویروس راحت‌تر منتقل می‌شود، در حالی که فقط باعث بیماری خفیف یا بدون علامت می‌شود. دانشمندان هنوز نمی‌دانند آیا امیکرون نسبت به انواع دیگر عفونی‌تر است، آیا باعث بیماری شدیدتر می‌شود یا اینکه به عنوان شایع‌ترین نوع از دلتا پیشی خواهد گرفت. ممکن است چندین هفته طول بکشد تا پاسخ این سوالات روشن شود.
* آیا امیکرون می‌تواند بر مصونیت در برابر واکسن یا عفونت غلبه کند؟
به گفته مجله علمی نیچر، افزایش سریع موارد امیکرون در آفریقای جنوبی می‌تواند به دلیل توانایی آن در آلوده کردن افرادی باشد که واکسینه شده یا از انواع دیگر جهش‌های ویروس کرونا بهبود یافته‌اند. محققان در سرتاسر جهان هنوز در حال کار بر روی اندازه‌گیری این موضوع هستند که نوع امیکرون چقدر می‌تواند از پاسخ ایمنی فرار کند. به گفته نیچر، سطوح متوسط آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده ممکن است افراد را از بیماری‌های شدید ناشی از کووید ۱۹ محافظت کند.
* بهینه‌سازی واکسن‌های کرونا برای این سویه چقدر طول می‌کشد؟
تیم‌های تولید واکسن سرگرم به‌روزرسانی واکسن‌ها برای جهش‌های رخ داده در پروتیین اسپایک ویروس کرونا هستند تا در صورت لزوم آنها را جانشین واکسن‌های فعلی کنند. زمانی که جهش‌های دلتا و بتا پدیدار شدند محققان به سرعت تحقیق روی سویه‌های جدید برای تطبیق واکسن را شروع کردند و این در حالی است که واکسن‌های فعلی هم اثرگذاری زیادی روی این سویه‌ها دارند.
انجام این تحقیقات بدین معنی است که محققان همین حالا هم با جهش‌ها تا حد زیادی آشنایی دارند و با سازمان‌های نظارتی هم در مورد آزمایش‌های مورد نیاز مذاکراتی را صورت داده‌اند. با این حال انتظار می‌رود در صورت نیاز به توسعه واکسن‌های جدید دسترسی عمومی به آنها بین ۴ تا ۶ ماه طول بکشد.
* واریانت جدید کرونا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
یکی از جهش‌هایی که در این واریانت جدید رخ داده است، در بخشی از هدف تست‌ها قرار دارد. با این حال، تست‌هایی مثل پی سی آر دو یا سه هدف برای تشخیص این بیماری دارند و به همین دلیل، واریانت جدید نمی‌تواند کاملا از روش‌های تشخیص تست پنهان بماند.
تاکنون آزمایش‌های پی سی آر در تشخیص این واریانت موفقیت‌آمیز بودند و توانستند به خوبی عمل کنند. تست‌های آنتی ژن نیز می‌توانند به خوبی در تشخیص واریانت امیکرون کمک کنند و تاکنون تاثیرگذار بودند.
* آیا امیکرون به نوع غالب تبدیل خواهد شد؟
سامیت چاندا، محقق بیماری‌های عفونی در بخش تحقیقات ایمونولوژی و میکروبیولوژی اسکریپس در سن دیگو، می‌گوید: اگر این سویه غالب شود، اما باعث بیماری خفیف‌تر شود، می‌تواند نقطه عطفی باشد تا ویروس در نهایت به یک تهدید فصلی مانند آنفولانزا تبدیل شود. آژانس بهداشت عمومی اتحادیه اروپا روز پنجشنبه اعلام کرد که نوع امیکرون می‌تواند مسئول بیش از نیمی از کل عفونت‌های کووید ۱۹ در اروپا ظرف چند ماه باشد. اگرچه هنوز مشخص نیست که واکسن‌ها و تزریق‌های تقویت‌کننده تا چه حد در برابر نوع آن موثر خواهند بود، پل بینیاسز، ویروس‌شناس در دانشگاه راکفلر در شهر نیویورک، و تیمش قبلاً شواهدی پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد افرادی که مکرراً در معرض کووید ۱۹ قرار گرفته‌اند، به صورت خفیف به این سویه مبتلا می‌شوند. بینیاسز در سپتامبر ۲۰۲۱ در مقاله نیچر گفت: پروتئین اسپایک، چه از طریق عفونت و چه از طریق تزریق واکسن تقویت کننده، به احتمال زیاد دارای فعالیت خنثی کننده علیه امیکرون است. در حالی که تحقیقات در مورد این سویه در حال انجام است، کارشناسان بیماری می‌گویند که مردم باید با دریافت واکسن‌های اولیه یا واکسن‌های تقویتی و همچنین پوشیدن ماسک در محیط‌های سرپوشیده یا شلوغ، تهویه اتاق‌ها و شستن دست‌ها مراقب انتقال ویروس باشند.
