واکنش عجیب به روابط ایران و چین

به گزارش زنهار، «حمزه رفعت حسین» عضو سابق مدعو در مرکز استیمسون در واشنگتن و دستیار محقق سابق در مؤسسه تحقیقات سیاست اسلام‌آباد و گوینده در شبکه ایندوس پاکستان در یادداشتی برای رسانه چینی «سی‌جی‌تی‌ان» نوشت «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین با همتای ایرانی خود ابراهیم رئیسی گفت‌وگوی تلفنی داشت و هر دو طرف عزم مشترک خود را برای مقابله با امواج شوک اقتصادی و چالش‌های امنیتی در سراسر جهان ابراز کردند.

به نوشته پایگاه اینترنتی این شبکه، «هر دو کشور چین و ایران در حال برداشتن گام‌های معنادار به سمت منطقه‌ای صلح‌آمیزتر هستند، زیرا شرایط شکننده جهانی همچنان تحت تأثیر طرح‌های هژمونیک و تک قطبی قرار دارد. کلیدهای بازگشایی پتانسیل‌های جهان در اجتناب از سیاست تفرقه و پرداختن به چالش‌های مبرمی مانند فقر، یکجانبه‌گرایی و نابرابری‌‌های اجتماعی است».

طبق این گزارش، شی گفت که رسیدگی به تلاطم در نظم جهانی که به سرعت در حال تغییر است و با تحولات اجتماعی، عدم قطعیت‌ها و چالش‌های سیستم بین المللی تعریف می‌شود، بسیار مهم است.به گفته وی، مداخله فاحش در امور حاکمیتی دیگر کشورها اما کمکی نمی‌کند و تنها جهان را تقسیم کرده و خرد جمعی را به خطر انداخته است.

در ادامه این گزارش ضمن بیان این که رفتار ناعادلانه‌ای در قبال ایران در ارتباط با برجام انجام شده، آمده که «رئیسی هم گفت که سیاست خارجی تهران وابسته به برجام و (دادن فرصت) استفاده آمریکا از بازی قدرت سیاسی، نخواهد بود».

به گزارش این رسانه، در همین حال، ایران اتصال منطقه‌ای خود و ایجاد مشارکت‌های استراتژیک با سایر کشورها از جمله چین را در اولویت قرار داده است. علاوه بر این، رئیسی از هفته‌های ابتدایی ریاست جمهوری خود تلاش کرده تا ایران را از اولویت‌های سیاست خارجی تفرقه انگیز آمریکا در منطقه جدا کند. تهران به دنبال عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای (SCO) است که عضویت آن از سال ۲۰۲۱ آغاز شده و قرار است در اجلاس بعدی سازمان همکاری شانگهای که قرار است در سمرقند ازبکستان در اواسط سپتامبر ۲۰۲۲ برگزار شود، نهایی گردد.

«ولادیمیر نوروف» سرپرست وزارت امور خارجه ازبکستان تاکید کرد که یادداشتی در مورد تعهدات ایران به عنوان یک کشور عضو سازمان همکاری شانگهای در سال جاری امضا خواهد شد که در آن چارچوب‌های چندجانبه در غیاب خصومت‌ها به عنوان راه پیش رو برای بازگشایی پتانسیل‌های منطقه‌ای ایران در اولویت قرار می‌گیرد.

به نوشته سی‌جی‌تی‌ان، «سیاست خارجی تاریخی آمریکا در خاورمیانه تنها منجر به اختلافات بین کشورهای منطقه شد که نیازمند رویکردی جدید به سمت عادی سازی در سال ۲۰۲۲ است. ضمن اینکه تلاش‌ها برای تقویت برنامه‌های همکاری همه جانبه بین چین و ایران انجام شده، فشار دیپلماتیک از سوی ایران منظور اصلاح روابط با کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی در جریان است. نشست وزرای خارجه دو کشور نیز در بغداد پایتخت عراق در حال برنامه ریزی است».

این گزارش می‌افزید: چین، به عنوان یک شریک استراتژیک، همچنان از حل و فصل مناقشات طولانی مدت در غرب آسیا به صورت دوستانه و مستقل حمایت می‌کند، زیرا چند تلاش میانجیگری توسط ایالات متحده تنها منجر به منطقه‌ای گسسته‌تر شده است. بنابراین، ضروری است که دولت‌ها به دنبال طراحی سیاست‌هایی باشند که مردم محور باشد و در غیاب مداخله خارجی به صلح معنادار منتهی شود.

طبق این گزارش، در زمینه رفاه و امنیت جهانی، ایران از ابتکار امنیت جهانی (GSI) و ابتکار توسعه جهانی (GDI) چین حمایت کرده است. ابتکار امنیت جهانی به دنبال حل معضل امنیت جهانی از طریق امنیت غیرقابل تقسیم در غیاب تک قطبی است که توسط «وی فنگه» مشاور دولتی و وزیر دفاع چین در گفت‌وگوی «شانگری لا» تکرار شد. به طور مشابه، ابتکار توسعه جهانی چین هم جذابیت جهانی گسترده‌ای دارد زیرا بیش از ۱۰۰ کشور از این طرح حمایت کرده‌اند، در حالی که ۵۰ کشور دیگر به گروه دوستان ابتکار توسعه جهانی که توسط پکن در پلتفرم سازمان ملل راه‌اندازی شد، پیوستند. این تعهد تزلزل‌ناپذیر به ابتکارات صلح آمیز و همچنین همکاری در زمینه‌های انرژی، زیرساخت‌ها و اقتصادی، مسیر درستی را برای سایر کشورهای منطقه به منظور تقلید برای داشتن نظم جهانی انعطاف‌پذیرتر تعیین می‌کند.

در پایان تحلیل این رسانه چینی آمده است: با حمایت از اصل چین واحد و دفاع از منافع کشورهای در حال توسعه، هم چین و هم ایران اراده جمعی برای تمرکز بر حوزه‌های مورد توجه واقعی را نشان می‌دهند که عاری از بازی قدرت، ساخت سلاح یا اقدامات تحریک‌آمیز است. دیدگاه جمعی بیان شده، زمینه درستی را برای نظم جهانی صلح آمیزتر ایجاد می‌کند.

سند برنامه همکاری جامع جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین موسوم به برنامه ۲۵ ساله هفتم فروردین ماه ۱۴۰۰ در تهران به امضای محمدجواد ظریف وزیر خارجه سابق ایران و «وانگ یی» همتای چینی وی رسید و بعد از سفر دی ماه سال گذشته حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به چین اجرایی شد.

به گزارش فارس، آنگونه که بعد از امضای این سند اعلام شد سند مذکور در راستای صلح، ثبات و توسعه منطقه‌ای و بین‌المللی تدوین شده و در مخالفت با هیچ طرف ثالثی و یا برای مداخله در امور هیچ کشوری نیست. این سند نقشه راه برای همکاری‌های جامع دو کشور ایران و چین است.