سرانجام برجام در نیویورک چه می‌شود؟
مذاکرات برجامی یکی از مهم‌ترین محورهای رایزنی مقام‌های ایرانی با همتایان اروپایی خود در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل محسوب می‌شود.
به گزارش زنهار؛ روزنامه همشهری نوشت: رئیس‌جمهور عصر دیروز در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل با امانوئل‌مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه دیدار و گفت‌وگو کرد. محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور درباره محورهای این دیدار طی سخنان کوتاهی گفت: مذاکرات جدی و همه‌جانبه‌ای درباره مسائل مختلف بود و خیلی صحبت‌های خوب و قوی‌ای توسط رئیس‌جمهور مطرح شد. هدف در واقع این بود که منافع ملت به صورت قاطع و روشن بیان شود و در عین حال ابتکارهایی نیز مطرح شد.
وزیر امور خارجه هم که به همراه رئیس‌جمهور با هدف شرکت در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل متحد در نیویورک به سر می‌برد، در حاشیه برگزاری نشست‌های این مجمع، با برخی مقام‌های مختلف جهان گفت‌وگو کرد؛ دیدارهایی که در راستای گسترش مناسبات جهانی جمهوری اسلامی نقش بسزایی دارد.
بر این اساس حسین امیرعبداللهیان در نیویورک با مقام‌هایی از جمله پارک جین وزیر امور خارجه کره‌جنوبی، شیخ محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثانی معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر و عبدالله بوحبیب وزیر امور خارجه لبنان دیدار و دوطرف پیرامون گسترش مناسبات دوجانبه بحث و تبادل‌نظر کردند.
این درحالی است که رئیس‌جمهور کشورمان نیز قرار است طی مدت حضور در نیویورک، علاوه بر حضور در نشست‌هایی که در سازمان ملل جریان دارد، در دیدار با سران برخی کشورها به تبیین دیدگاه‌های جمهوری اسلامی پیرامون مهم‌ترین مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی بپردازد.
در چنین شرایطی اما به نظر می‌رسد موضوع مذاکرات برجامی، یکی از مهم‌ترین محورهای رایزنی مقام‌های کشورمان با همتایان خود از کشورهای مختلف جهان و به‌ویژه کشورهای طرف مذاکره در وین باشد. با توجه به همین موضوع هم بود که علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران در گفت‌وگوهای هسته‌ای اعلام کرد با توجه به پیام‌های دریافتی از آژانس بین‌المللی، با انریکه مورا، معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد.
پیش از این رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز در یک گفت‌وگوی تلویزیونی، به پیام‌های ارسالی از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره و تصریح کرده بود پیغام‌هایی که از سوی آژانس آمده نشان می‌دهد آنها قصد بستن این پرونده را دارند. محمد اسلامی همچنین ابراز امیدواری کرده بود که طرف‌های مقابل در این زمینه صادق باشند و بیش از این وقت خود را تلف نکرده و فکر نکنند که با چنین ابزاری می‌توانند فشار حداکثری خود را بر جمهوری اسلامی اعمال کنند. اینها در شرایطی است که طرف‌های غربی در مذاکرات برجامی همچنان در مسیر فضاسازی برعلیه جمهوری اسلامی ایران گام برمی‌دارند و می‌کوشند توپ مذاکرات را به زمین ایران بیندازد. برهمین اساس هم بود مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به‌عنوان هماهنگ‌کننده مذاکرات وین، در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل با تلاش برای مقصر جلوه دادن ایران گفت که فکر نمی‌کند دیدار با رئیس‌جمهور ایران در این زمینه مفید واقع شود.
جوزپ بورل در عین حال گفت که انتظار ندارد به‌زودی پیشرفتی در زمینه این مسئله در خلال مذاکراتی که اتحادیه اروپا تسهیل‌گر آن است، حاصل شود؛ «در 3ماه اخیر، این تعامل و روند چندمرحله‌ای نزدیک و همسو بوده است. فعالیت بین طرفین مذاکرات درحال نتیجه دادن بود، اما در هفته‌های اخیر، اینطور نبود؛ ما درحال حاضر در یک بن‌بست قرار داریم.» وی در ادامه تلاش برای مقصر جلوه دادن ایران در بن‌بست کنونی مذاکرات افزود:«درخواست آخر از سوی ایران، در راستای یک توافق نبود و اگر قرار باشد بگوییم این هفته اتفاقی می‌افتد یا نه، من می‌گویم فکر نمی‌کنم.»
از سوی دیگر وزیر امور خارجه فرانسه نیز طی اظهاراتی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک تأکید کرد: «هیچ پیشنهاد بهتری برای ایران جهت احیای برجام روی میز مذاکره قرار ندارد.» کاترین کلونا با بیان اینکه هیچ ابتکاری برای خارج کردن شرایط از وضعیت کنونی وجود ندارد، عنوان کرد: «این برعهده ایران است که تصمیم درست را بگیرد.»
در پیش گرفتن راهبرد «فرار به جلو» از سوی مقام‌های اروپایی در شرایطی است که بررسی روند مذاکرات انجام شده تاکنون گویای این است که بدعهدی و رفتار متناقض طرف آمریکایی در قبال انجام تعهدهای برجامی خود و بی‌تحرکی اروپایی‌ها در این حوزه، مهم‌ترین عامل به بن‌بست کشیده شدن مذاکرات بوده است.
آخرین نمونه از رفتار تناقض‌آمیز واشنگتن در این زمینه، تحریم‌های جدیدی است که در روزهای اخیر علیه کشورمان وضع شده است. وزارت بازرگانی آمریکا روز دوشنبه اعلام کرد 3فروند هواپیمای بوئینگ۷۴۷ متعلق به شرکت‌های هواپیمایی ایران را که به روسیه خدمات باری ارائه می‌کنند به فهرست تحریم‌های خود اضافه کرده است؛ موضوعی که نشان می‌دهد آمریکایی‌ها از اراده کافی برای گره‌گشایی از مذاکرات برجامی برخوردار نیستند.
اداره امنیت و صنعت وزارت بازرگانی آمریکا مدعی شده است که هواپیماهای تحت کنترل شرکت‌های هواپیمایی «ماهان»، «فارس‌ایر قشم» و «ایران‌ایر»، کالاهایی را ازجمله قطعات الکترونیکی، به روسیه ارسال کرده‌اند و این سبب نقض قوانین صادرات وضع شده توسط آمریکا علیه روسیه شده است.
در این میان اما فضاسازی‌های برجامی علیه جمهوری‌اسلامی با واکنش روس‌ها مواجه شد و مذاکره‌کننده ارشد این کشور در گفت‌وگوهای هسته‌ای از سیاست درپیش گرفته شده از سوی طرف‌های غربی با هدف مقصر جلوه دادن ایران به دلیل وضع فعلی روند احیای برجام انتقاد کرد.
میخائیل اولیانوف دراین باره گفت: «به‌نظر می‌آید «مقصر جلوه‌دادن» نشانه‌ای است که مذاکرات وین در یک بن‌بست قرار دارد. اگر اینطور باشد، این وضعیت نتیجه عوامل متعددی است. وی ادامه داد: «تلاش برای اینکه همه تقصیرها را به گردن ایران بیندازیم، منصفانه نیست. مذاکرات بیش‌از حد به برنامه سیاسی داخلی طرف دیگر مذاکرات بستگی دارد.»
اظهارات فرافکنانه مقام‌های غربی در شرایطی مطرح می‌شود که منابع آگاه معتقدند درپیش بودن انتخابات کنگره و همچنین فشارهای فزاینده مقام‌های رژیم صهیونیستی مهم‌ترین عوامل بن‌بست ایجاد شده در مذاکرات هسته‌ای محسوب می‌شوند؛ موضوعی که پیش از این هم سابقه داشته و این نخستین بار نیست که تحولات داخلی کشورهای عضو برجام، بر روند مذاکرات تأثیر می‌گذارد. در چنین شرایطی است که واشنگتن تلاش می‌کند تمایل خود برای به تعویق انداختن مذاکرات برجامی و تبعات آن را متوجه پاسخ‌های ارائه شده از سوی جمهوری اسلامی بداند.
وزارت امور خارجه لبنان در اطلاعیه‌ای، اعلام کرد وزیر امور خارجه ایران در دیدار با همتای لبنانی خود در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، بر آمادگی تهران برای کمک به لبنان در زمینه سوخت و زمینه‌های دیگر تأکید کرده است. در این اطلاعیه ضمن اشاره به اینکه دوطرف در این دیدار درخصوص روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی کرده‌اند، عنوان شده حسین امیرعبداللهیان بر آمادگی ایران برای ارسال سوخت به لبنان و تقدیم کمک‌های دیگر برای غلبه بر مشکلات در این کشور تأکید کرده است. پیش از این، شبکه المنار نیز اعلام کرده بود که در روزهای اخیر یک هیأت رسمی لبنانی به تهران رفته تا درباره پرونده سوخت، برق و کمک‌های ایران به لبنان با مسئولان ایرانی رایزنی کند.
این درحالی است که مجتبی امانی، سفیر ایران در لبنان نیز در صفحه توییتری خود اعلام کرد به‌زودی اخبار خوشحال کننده‌ای درخصوص توافق ایران و لبنان در زمینه انتقال سوخت منتشر خواهد شد. در روزهای اخیر برخی منابع خبری لبنانی ادعا کرده بودند که ایران با ارسال ۶۰۰هزارتن سوخت به لبنان طی ۵ماه موافقت کرده است.
