به نفع ملت است که ایران مذاکره مستقیم با آمریکا داشته باشد

به گزارش زنهار؛ حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین الملل‌ درباره اظهارات برخی کشورهای اروپایی نظیر آلمان مبنی بر رد مذاکرات برجامی گفت: کشور آلمان در روابط دو جانبه با ایران دارای اهمیت است چرا که به صورت سنتی ایران بخشی از اقلام مورد نیاز خود را از آلمان وارد می‌کرد و همچنان هم وارد می‌کنیم، لذا رابطه با آلمان در سطح دو جانبه برای ایران اهمیت دارد و از طرفی بازار ایران هم همیشه بازار خوبی برای آلمان بوده است. اما در موضوع برجام آلمان محلی از اعراب ندارد به عبارت دیگر این اظهارات آلمان در موضوع برجام عددی نیست و بازیگر تأثیرگذاری محسوب نمی‌شود که حالا بخواهد چنین ادعایی را داشته باشد.

او افزود: در حقیقت اگر همین الان آلمان از برجام خارج شود هیچ اتفاقی نمی‌افتد چراکه بازیگر فرعی است. نکته مهم این است که در برجام آلمان، انگلیس و فرانسه تسهیل گر هستند و آلمان به عنوان قدرت پیش‌رو در اتحادیه اروپا در بخش روابط ایران-آلمان و ایران- اتحادیه اروپا حتماً تأثیرگذار است اما در برجام که سند بین‌المللی عدم اشاعه سلاح هسته‌ای است، آلمان از همان ابتدا صرفاً برای اینکه بتواند کمک کند وارد شده لذا خروج این کشور از برجام هم تأثیری بر روی گفتگوی ایران ندارد. نکته قابل توجه این است که ایران باید از همان ابتدا مشکلات خود را با آمریکا حل می‌کرد. اگر پیش از این ایران تردید داشت که اتحادیه اروپا و آلمان، انگلیس و فرانسه نمی‌توانند به صورت موثر اقدامی انجام دهند بعد از خروج آمریکا از برجام این نکته ثابت شد. آنها یکسال اینستکس را مطرح کردند اما در عمل نتوانستند هیچ اقدامی در برابر تحریم‌های آمریکا انجام دهند.

بهشتی‌پور با تاکید بر حل مشکلات ایران و آمریکا تصریح کرد: بنابراین ایران باید مستقیماً مشکلات را با آمریکا حل کند چرا که کشورهایی نظیر آلمان، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین فقط نقش تسهیل‌گر دارند و فقط می‌توانند در مسیر رسیدن به نتیجه کمک کنند. به عنوان مثال اگر امروز چین از برجام خارج شود اتفاق خاصی نمی‌افتد. نکته دیگر این است که برجام سند تأثیرگذار بر روی امنیت ملی ایران، منطقه و جهان است و از این نظر تأثیرگذار است که منافع ایران، آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، آلمان و انگلیس در آن در نظر گرفته شده‌ بر همین اساس کشورهای مذکور نمی‌توانند این توافق بزرگ را نادیده بگیرند. البته در حال حاضر مشکلات فراوانی داریم و برجام در کما است اما با وجود همه مشکلات و اظهارات افرادی نظیر بایدن که می‌گوید برجام مرده است باز هم به نفع همگان است که برجام ادامه پیدا کند منتها هر کدام از کشورهای عضو برجام اهداف خاص خودشان را دنبال می‌کنند به همین دلیل مشاهده می‌کنیم که عملاً برجام اجرا نمی‌شود اما این به معنای پایان و نابودی برجام نیست چراکه برآوردها حاکی از آن است که همه طرف‌ها در تلاش برای احیا کردن برجام هستند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به شعار دولت سیزدهم مبنی بر گره نزدن اقتصاد کشور به برجام و در مقابل سفر امیرعبداللهیان به عمان اظهار کرد: دولت سیزدهم براساس ناآگاهی فکر می‌کرد دست توطئه‌گری وجود دارد که می‌خواهد اقتصاد کشور را به گروگان بگیرد تا ایران روابط خود را با غرب بهتر کند و اینکه فکر می‌کردند دولت قبل براساس غرب باوری می‌خواهد خود را از شرق دور کند و به سمت به غرب برود‌ به همین دلیل بر روی برجام متمرکز شده، اقتصاد کشور را فراموش کرده و منتظر مذاکرات برجامی است. قسمتی از این قبیل تحلیل‌ها به دلیل رقابت‌های جناحی داخلی مطرح می‌شد و قسمت دیگر را به دلیل اطلاع نداشتن مطرح می‌کردند. نکته قابل توجه این است که وقتی فردی مسئولیت قبول می‌کند و وارد کار می‌شود‌ تازه متوجه می‌شود صحنه از آنچه که از بیرون مشاهده می‌شود بسیار تفاوت دارد.

او در ادامه اظهار کرد: در مجموع به نظر می‌رسد که دولت سیزدهم و شخص رئیسی وقتی مسئولیت پذیرفت، وارد گود سیاست شد و اجرا را برعهده گرفت، متوجه شد دست غیبی وجود ندارد که بخواهد اقتصاد را به مذاکرات گره بزند بلکه این طبیعت رفتار کنش‌گران اقتصادی ایران است که وقتی مذاکرات به نتیجه می‌رسد واکنش مثبت در بازار نشان می‌دهد و وقتی مذاکرات به مشکل برخورد می‌کند واکنش منفی نشان می‌دهد که همه این موارد هیچ ربطی به وادادگی و وابستگی دولت به عوامل خارجی ندارد. 

بهشتی‌پور درباره سفر وزیر امورخارجه به عمان متذکر شد: براساس آنچه اعلام شده امیرعبداللهیان در سفر به عمان نامه رئیسی را به پادشاه عمان داده است اینکه در نامه مذکور چه مواردی مطرح شده مورد بحث است. البته اعلام کردند قسمتی از نامه رئیسی دعوت از پادشاه عمان بوده که او هم گفته در زمان مقتضی از ایران دیدار خواهد کرد اما درباره قسمت دیگر نامه به نظر می‌رسد به دلیل سابقه عمان در میانجیگری میان ایران و آمریکا حدس زده می‌شود با توجه به رکورد به وجود آمده و اینکه دولت اعلام کرده «از این طرف مذاکرات را نفی می‌کنند اما ازطرف دیگر پیام می‌فرستند» شاید قسمت دیگر نامه حاوی پیام و واسطه‌گری عمان باشد. اما به نظر می‌رسد سیاست اعلانی آمریکا با سیاست اعمالی آن متفاوت است. در سیاست اعلانی آمریکا گفته شده دست نگه داشتند که نتیجه ناآرامی‌ها در ایران چه می‌شود اما ممکن است در سیاست اعمالی به دنبال مذاکرات محرمانه با ایران باشند.

او همچنین خاطرنشان کرد: در هر صورت به نفع ملت است که ایران مذاکره مستقیم با آمریکا داشته باشد و سر میز مذاکره مشکلات خود را با آمریکا حل کنیم. در حقیقت اینکه اروپایی‌ها را واسطه قرار می‌دهیم غیر از اینکه روند مذاکرات را طولانی می‌کند هیچ نتیجه‌ای برای ایران ندارد. چنانکه اقدامی که می‌توانستیم در اسفندماه سال گذشته به نتیجه برسانیم به امید تحول بزرگ بعد از حمله روسیه به اوکراین کار را ادامه دادیم که حالا معلوم شد محاسبات اشتباه بود و به نتیجه‌ای نرسیدیم، البته جلوی ضرر را هر وقت بگیریم منفعت است. بر همین اساس اگر به سمت حل کردن مذاکرات بروند ملت ایران نفع می‌برند چراکه در هر صورت باید مشکل را با آمریکا حل کنیم.

بهشتی‌پور ضمن ارزیابی پتانسیل دولت سیزدهم برای گفتگو با آمریکا یادآور شد: مذاکره با آمریکا مربوط به نظام جمهوری اسلامی ایران است و هر دولتی سر کار باشد تصمیم‌گیری درباره مذاکره با آمریکا، برعهده شورای عالی امنیت ملی و رهبری است. در حوزه اجرا هم ایران دیپلمات فراوان دارد کما اینکه در دولت قبل از روحانی، خاجی با نیکلاس برنز که آن زمان معاون جان کری بود در مسقط عمان مذاکره کردند و به دلیل اینکه دولت اوباما پذیرفت غنی‌سازی اورانیوم در ایران ولو به صورت محدود ادامه پیدا کند و مذاکرات انجام شد. بنابراین ایران به اندازه‌ای دیپلمات خوب و با تجربه در وزارت امور خارجه دارد که اگر اراده‌ای برای مذاکرات وجود داشته باشد می‌توانند مشکلات را حل کنند چرا که منافع ملی ایران اقتضا می‌کند این مشکلات حل شوند./منیبان