پشت پرده انتخاب شمخانی برای رفع تنش ایران با اعراب منطقه
شمخانی متولد شهر اهواز و از اعراب ایرانی است. تسلط دبیر شورای عالی امنیت ملی به عربی فصیح، به طور حتم در مذاکرات و ریزانی با کشورهای عربی تاثیرات ناخودآگاه و ملموسی را بر جای خواهد گذاشت.
به گزارش زنهار؛ سایت فرارو در مطلبی درباره ماموریت های دیپلماتیک شمخانی نوشت:
چرا ماموریت مهم تنشزدایی منطقهای با کشورهای عربی فراتر از رئیس دستگاه دیپلماسی به علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی سپرده شده است؟
عموما در پرونده تنشزدایی میان کشورهای و بازیگران در نظام بینالملل، این وزاری خارجه هستند که عهدهدار ماموریت امضای صلح خواهند بود. فارغ از نمونههای محدود، این رویه تا حدود زیادی پذیرفته شده و مرسوم نیز هست. نمود بارز این امر را میتوان در جریان امضای برجام میان ایران و کشورهای ۱+۵ در اکتبر ۲۰۱۵ مشاهده کرد که وزاری خارجه طرفین امضا کنندهگان توافق بودند.
در سطح دوم، مهمتر از عرب بودن، شمخانی، نقش ویژه و تجارب تاریخی خاص او در موضوع تنشزدایی عربی است که اهمیت دارد. مهمترین تجربه تاریخی در این زمینه را میتوان به نقشآفرینی خاص علی شمخانی در هشتمین کنفرانس سران کشورهای اسلامی در تهران در آذر ۱۳۷۶ ارجاع داد.
در سطح سوم، بعد از اتمام کنفرانس سران کشورهای اسلامی در اقدامی بیسابقه، دریابان شمخانی وزیر دفاع وقت ایران نیز به ریاض رفت و توافقنامه دفاعی امنیتی میان دو کشور امضا شد. این اتفاق بیسابقه، شاید در سطح کلان مناسبت دو کشور قابل بازخوانی باشد، اما بدون تردید، عرب بودن و نزدیکی دریابان شمخانی به ولیعهد سعودیها در این موضوع بیتاثیر نبوده است.
با نظر به این ملاحظات، حالا به جرات میتوان انتخاب علی شمخانی برای پروژه مهم تنشزدایی تهران با کشورهای عربی را هوشمندانه مورد ارزیابی قرار داد. انتخابی که نه تنها از روی اجبار نبوده، بلکه گامی مهم در راستای کوتاه شدن مسیر مذاکرات و حصول توافق آسانتر با پایتختهای عربی حاضر در حوزه خلیج فارس باشد. ایفای نقشهای ویژه شمخانی در گفتگو با کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی نشان داده که انتخاب او تاثیری مثبت را در مذاکرات برجای گذاشته است.