آن سوی ضربه جدید اروپا به برجام

به گزارش زنهار: جدیدترین نمونه از این رفتار را هم هفته گذشته از سوی اروپایی ها شاهد بودیم . هفته گذشته نیز جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد نامه ای از سه کشور آلمان ، انگلیس و فرانسه به عنوان طرف های توافق برجام دریافت کرده که طی آن، آن ها اعلام کرده اند در 18 اکتبر2023 (26مهر 1402) که پایان سال هشتم برجام است به تعهدات خود در این سال عمل نخواهند کرد و به ویژه تحریم ها و محدودیت های تسلیحاتی و موشکی ایران را ادامه می دهند . این اقدام در حالی از سوی اروپا اعلام شده که آن ها در مقابل خروج آمریکا از برجام که باعث این پیچیدگی در توافق برجام و برهم خوردن توازن تعهدات شد، کار موثری انجام ندادند و صرفا با اظهار تاسف از کنارش گذشتند و  امروز هم در اردوی آمریکا به ایران فشار می آورند که با وجود عدم انتفاع از برجام ، به  این توافق عمل کند .

به نظر می رسد اروپا نه تنها از اراده و توان کافی برای اجرای تعهدات خود برخوردار نیست و این را درباره برجام چه آن زمان که آمریکا خارج شد و چه در این 5 سال اثبات کرد، بلکه از اتخاذ رویکردی مستقل که بتواند سیاست خارجی خود را بر اساس منافع اروپا با ایران بچیند هم ناتوان بوده و رفتار اخیرش هم آن چنان ناامید کننده است که بیشتر از گذشته وابستگی این کشورها به سیاست های آمریکا را به اثبات می رساند .

با توجه به باقی ماندن برجام و در نتیجه باقی ماندن قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل، بندهای سه و چهار پیوست B  قطعنامه 2231 نیز که می گوید محدودیت های تسلیحاتی ایران در همه حوزه ها از 18 اکتبر دیگر وجود ندارد همچنان پایدار است و همه کشورها در جهان می توانند با ایران تعامل نظامی داشته باشند، اما  ایران و اروپا به ویژه از زمان انقلاب اسلامی روابط چندانی در حوزه نظامی و تسلیحاتی نداشته اند و اتفاقا کشورهایی که هدف صادرات تسلیحات ایران هستند یا ایران نیازهای اندک خود را باید از آن ها تامین کند هم ارتباط ویژه نظامی با اروپا ندارند و ادامه تحریم های تسلیحاتی ایران فقط روی کاغذ می ماند و در عمل تاثیر چندانی نخواهد داشت با این حال این را اثبات می کند که بی اعتمادی تاریخی ایرانیان به آمریکا و اروپا بی دلیل نبوده و در مقاطع زمانی مختلف، شاهدی جدید برای باقی ماندن این دیوار بی اعتمادی از راه می رسد.درمقابل،ایران نیز اعلام عدم تعهد سه دولت اروپایی به لغو تحریم‌های موشکی را که ماه آینده سررسید آن است، با یک اقدام فوری و تلافی‌جویانه یعنی تعلیق فعالیت یک سوم بازرسان آژانس پاسخ داد تا مشخص شود که توافق غیرمستقیم تهران و واشنگتن برای تبادل و آزاد‌سازی ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران نمی‌تواند مانع واکنش ایران به عهدشکنی اروپا باشد. با این حال،ایران همچنان به دنبال دیپلماسی برای خروج از بن بست فعلی برجام بوده و معتقد است اگرچه رفتارهای خلاف برجامی اروپا تاثیر منفی و تشدید کننده بر وضعیت بغرنج فعلی خواهد داشت، اما هنوز امیدواری ها تمام نشده و اقدام اروپا که بین دو گزینه بد عمل نکردن به تعهدات برجامی سال هشتم و گزینه بدتر استفاده از اسنپ بک ، گزینه بد را انتخاب کرده اند، نشان می دهد آن ها اولا بابت واکنش سخت ایران به اسنپ بک نگران هستند و نمی خواهند سطح تنش به مرحله غیرقابل کنترل برسد و ثانیا امیدوارند بتوان در این وضعیت پیچیده راهی برای بازگشت به برجام استفاده کرد . اجرای موفق و کامل توافق تبادل زندانی و آزادسازی پول های ایران میان ایران و آمریکا در روز گذشته می تواند روزنه هایی از امید را بگشاید اگر اراده جدی در طرف غربی اعم از اروپا و آمریکا برای باز کردن گره کور افتاده به مذاکرات هسته ای وجود داشته باشد.