تروریست‌های سیستان و بلوچستان از ایران خارج شدند؟
اقدام تروریستی در مقر فراجای راسک با واکنش گسترده در داخل کشور همراه شده است.
به گزارش زنهار، ساعت 2 بامداد جمعه 24 آذر 1402 باز هم روزی تلخ برای ایران رقم خورد. گروهک تروریستی جیش‌العدل در کانال تلگرامی خود مسئولیت حمله به مقر فرماندهی نیروی انتظامی راسک را برعهده گرفت. در این عملیات تروریستی 11 افسر و سرباز کلانتری راسک در استان سیستان‌وبلوچستان به شهادت رسیدند. آنطور که این گروه تروریستی اعلام کرده، به دلیل اعدام چهار تن در 22 آبان گذشته، تصمیم به عملیات انتقامجویانه گرفته و به مقر فرماندهی نیروی انتظامی در راسک حمله کرده است.
حمله به راسک بدون پاسخ نمی‌ماند
در پی این حادثه، نماینده ولی‌فقیه در سیستان‌وبلوچستان و استاندار پیام مشترک صادر کردند و روز شنبه 25 آذرماه در سیستان‌وبلوچستان عزای عمومی اعلام شد. سردار دوستعلی‌جلیلیان، فرمانده انتظامی استان سیستان‌وبلوچستان، نیز گفت: «اقدام تروریستی در راسک بدون پاسخ نخواهد ماند.» علیرضا مرحمتی، معاون امنیتی و انتظامی استاندار سیستان‌وبلوچستان، نیز تاکید کرد: «تعدادی از تروریست‌ها با اقدام ناجوانمردانه به مقر نظامی راسک حمله کردند که متاسفانه در این حمله، حدود ۱۱ نفر از کارکنان فراجا از افسران ارشد و سرباز به شهادت رسیدند. در این حمله ناجوانمردانه تعدادی از ماموران فراجا نیز مجروح شدند.» وی گفت: «مامورانی که در مقر نظامی بودند شجاعانه دفاع کردند و تعدادی از مهاجمان را مجروح و تعدادی را به هلاکت رساندند. وضعیت شهر راسک هم‌اینک عادی و اقدامات لازم در حال انجام است.» سردار سعید منتظرالمهدی، سخنگوی فراجا نیز اعلام کرد: «در این حمله تعدادی از تروریست‌ها کشته و زخمی و یک نفر نیز دستگیر شده است، متاسفانه تعداد ۱۱ نفر از پرسنل جان برکف فراجا در طی دفاع جانانه به فیض شهادت نائل شدند. هم‌اکنون فرمانده انتظامی استان در موقعیت حضور و اوضاع تحت کنترل است و با دستور رئیس پلیس کشور نیز هیئتی به سرپرستی جانشین فرمانده کل انتظامی کشور جهت بررسی و پیگیری موضوع به محل اعزام شدند. بی‌شک این حمله کور و ددمنشانه و تروریستی بی‌پاسخ نخواهد ماند و انتقام سخت در انتظار جنایتکاران خواهد بود.» او در شبکه ایکس نوشت: «از امروز کسانی که در حمله تروریستی به مقر انتظامی راسک دست داشتند، خود را مردگانی فرض کنند که فقط راه می‌روند».
مجید میراحمدی، معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور نیز اعلام کرد، تروریست‌ها در محاصره بوده و از مرزهای کشور خارج نشده‌اند. او افزود: «براساس برآوردهای اولیه نزدیک به 10 نفر از تروریست‌ها به یکی از مقرهای انتظامی در شهرستان راسک حمله می‌کنند و برای جلوگیری از رسیدن نیروهای کمکی هم کمین می‌زنند. نیروهای کمکی با تقدیم دو شهید موفق شدند از کمین عبور کرده و خود را به کلانتری برسانند و در اثر تبادل آتش سنگین و برتری نیروهای خودی، تروریست‌ها مجبور به فرار شدند.» میراحمدی با اشاره به اینکه «در این حادثه تروریستی 11 نفر از نیروهای فراجا شهید و 6 نفر مجروح شدند»، تاکید کرد: «تروریست‌ها هم تلفاتی داده‌اند که تعدادی از آنها را با خود بردند ولی یک نفر از آنها هم در اختیار ماست و یک نفر هم زنده دستگیر شده و در اختیار نیروهای اطلاعاتی انتظامی است. تروریست‌ها موفق به فرار به آن سوی مرزها نشده و منطقه در محاصره است و سایر تروریست‌ها دستگیر خواهند شد.»
واکنش مسئولان نظام
ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری نیز این حادثه را به ملت ایران تسلیت گفت و دستور داد، عاملان و آمران این جنایت به سرعت شناسایی و مجازات شوند. او در این پیام خود اعلام کرد: «بار دیگر دستان پلید عوامل دست‌نشانده استکبار جهانی در حمله تروریستی کور و بزدلانه به مقر انتظامی در شهرستان راسک آغشته به خون، و منجر به شهادت و مجروح شدن تعدادی از نیروهای انتظامی خدوم و فداکار کشورمان شد. لازم است نیروهای مقتدر امنیتی و انتظامی هر چه سریع‌تر عاملان و آمران این جنایت مذبوحانه را شناسایی کنند تا به سزای عمل ننگین خود برسند.»
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز در واکنش به این حمله انتقامجویانه تاکید کرد: «وقوع جنایت تروریستی حمله به مقر انتظامی شهرستان راسک، استان سیستان‌وبلوچستان، که موجب شهادت و مجروحیت جمعی از کارکنان غیور و رشید فراجا شد، باعث تأثر فراوان گردید. ارتکاب حوادث و جنایات تروریستی علیه امنیت و اقتدار این مرزوبوم از سوی دشمنان پلید و گروهک‌های تکفیری و شرور، تازگی نداشته و آنان همواره با اقدامات خود تلاش کرده‌اند در اراده ملت ایران خدشه وارد سازند. اما بدانند این تحرکات بی‌اثر با مجازاتی سرسختانه پاسخ داده خواهد شد. لازم است نیروهای امنیتی و انتظامی به‌فوریت و جدیت به شناسایی و برخورد با عوامل این شرارت اقدام کنند.» او در پیام تسلیت خود، افزود: «ضمن عرض تبریک و تسلیت شهادت این سربازان رشید و جان‌برکف به مقام معظم رهبری، فرماندهی انتظامی کشور، مردم شریف سیستان‌وبلوچستان و خانواده معزز آنان، درجات رفیع و رضوان الهی برای شهیدان سرافراز و شفای عاجل مجروحان را از درگاه خداوند متعال مسئلت می‌نمایم.»
غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه نیز درقبال این حادثه موضع‌گیری کرد و در متنی ضمن تسلیت به مناسبت شهادت جمعی از نیروهای جان بر کف فراجا در شهرستان راسک استان سیستان‌وبلوچستان اعلام کرد: «دشمنان ایران اسلامی که از صلابت و اقتدار نظام ما حیرت‌زده و خشمگین شده‌اند، بار دیگر به‌واسطه مزدوران حقیرشان در گروهک‌های تروریستی، خون جمعی از جان‌برکفان سلحشور کشور ما را که در مرزبانی فراجا مشغول تأمین امنیت و آرامش مردم هستند، بر زمین ریختند.» او تاکید کرد: «بدیهی است، مسئولان دستگاه قضایی استان موظفند ضمن صدور دستورات لازم به نیروهای امنیتی و انتظامی، تمامی اقدامات مقتضی را در دستگیری و به کیفر رساندن این تروریست‌های وابسته به استکبار جهانی به عمل آورند.»
همه طیف‌ها از امنیت پاسداری کنند
مولوی عبدالحمید، امام‌جمعه اهل‌سنت مسجد مکی زاهدان نیز دیروز در سخنان خود به حمله جیش‌العدل واکنش نشان داد و تاکید کرد: «حادثه‌ای که در شهرستان راسک پیش آمده، برای ما بسیار نگران‌کننده است و همه ما از این حادثه متأسفیم. به خانواده‌ها و بازماندگان شهدای این حادثه تسلیت می‌گوییم و در غم آنها شریکیم». وی تاکید کرد: «حفظ امنیت استان بسیار حیاتی و مهم است. به تمامی طیف‌ها و طرف‌ها توصیه می‌کنم از امنیت پاسداری کرده و امنیت را رعایت کنند».
وی در ادامه به ارائه تحلیلی از شرایط استان سیستان‌وبلوچستان پرداخت و گفت: «قرائت ما از اسلام «اسلام اعتدالی» است. ما با افراط و تفریط مخالفیم. علما باید به منافع مردم استان و کشور و همه انسان‌ها فکر کنند نه به منافع شخصی؛ این به نفع همه است. در جریان جمعه خونین زاهدان و خاش تمام مسئولان در مرکز و استان به این نکته اقرار کردند که در این حادثه اشتباه رخ داده و مردم به ناحق زده شدند. خواسته مردم استان در کنار اعتراضاتی که در دیگر نقاط کشور صورت گرفت، این بود که تبعیض‌ها و ضعف مدیریت و مشکلاتی که در کشور وجود دارند، برطرف شوند. در اینجا هم همین مسائل مطرح شده‌اند و چیزی فراتر از این نبوده است. درخصوص حادثه جمعه خونین زاهدان نیز خواسته مردم محاکمه و مجازات عادلانه و شرعی و قانونی است. ضمن اینکه رهبری هم دستور داده‌اند که عاملین و آمرین مجازات بشوند، اما متاسفانه هنوز به این دستور رهبری عمل نشده است. البته به ما گفته شده افراد بازداشت هستند و مجازات می‌شوند. اگرچه ما تا زمانی که قاضی مسئول پرونده اعلام نکند، نمی‌توانیم صحت و سقم این گفته‌ها را تایید کنیم.»
مولوی عبدالحمید با اشاره به اینکه اهل‌سنت به‌جز در بسیج، در نیروهای نظامی و انتظامی حضور ندارند، گفت: «در سیستان‌وبلوچستان نیز اگرچه در جنوب استان از اهل‌سنت فرماندار و بخشدار گذاشته‌اند، اما در زاهدان که مرکز استان است جای اهل‌سنت در پست‌های مدیریتی خالی است. در یک اداره سیصد نفری، ده یا پانزده نفر اهل‌سنت حضور دارد. در مرکز کشور نیز اهل‌سنت در وزارتخانه‌ها حضور ندارند. مسائل استان وابسته به مرکز کشور هستند و زمانی‌که ما با مرکز کشور ارتباط نداریم طبعاً مشکلاتی داریم. اینکه ما از تبعیض می‌نالیم روی همین مسائل است و اهداف و اغراض دیگری نداریم؛ این ناله مردم است. ما دنبال تخریب نیستیم؛ بلکه دنبال اصلاح مشکلات کشور هستیم و معتقد به انتقاد سازنده هستیم و در کنار انتقاد سازنده، برای حل مشکلات راهکار هم ارائه می‌دهیم. ما معتقدیم نباید راه مذاکره و گفتمان بسته شود. ما گفته‌ایم هر کسی مذاکره و گفت‌وگو کند ما هم مذاکره می‌کنیم. امیدواریم علمای زندانی نیز به زودی آزاد بشوند. معتقدیم خواسته‌ها و مطالبات مردم باید مطرح بشوند. اگر از بیان حق و حقوق ملت سکوت کنیم عوارض دیگری دارد؛ مثلاً افرادی که دنبال خشونت هستند به گروه‌های خشونت‌طلب می‌پیوندند.»
حذف سیاست میانه‌رو در سیستان‌وبلوچستان
پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل شبه‌قاره در گفت‌وگو با هم‌میهن به بررسی علل 4 حمله انتقامجویانه جیش‌العدل – با وجود توافقنامه امنیتی بین ایران و پاکستان – و فعالیت این گروهک انتقامجو در پاکستان پرداخته و تاکید کرد: «بخش ISI – ارتش- پاکستان با این گروه‌های رادیکال جهادی هستند. درست است که توافقنامه امنیتی بین ایران و پاکستان امضا شده است اما بخش اصلی تصمیم‌گیر دولت پاکستان نیست.»
او با اشاره به اینکه دولت پاکستان، ضعیف و آلت دست نظامیان است، افزود: «سیاست کل ISI پاکستان در گذشته حمایت از گروه‌های رادیکال جهادی بوده که در قالب‌های مختلفی نام‌گذاری شدند و هر کدام از آنها کارکردی برای ارتش پاکستان داشته است. در ارتباط با هند لشکر طیبه، حزب مجاهدین و جیش محمد بوده و در افغانستان طالبان مورد حمایت قرار گرفته است. در رابطه با ایران نیز در گذشته جندالله – مالک ریگی – مورد حمایت بود و پس از تحولات و دستگیری ریگی، جیش‌العدل به وجود آمد. جیش‌العدل در واقع ادامه همان جریان جندالله محسوب می‌شود. این گروه‌ها به عنوان عامل دستگاه امنیتی پاکستان هستند، برای آنکه رفتار کشورهای همسایه را در جهت منافع پاکستان هدایت کنند. اما در شرایط امروز جیش‌العدل از حالت قبلی بیرون آمده و زیرمجموعه داعش خراسان شده است. در حقیقت تمام گروه‌هایی که ارتش پاکستان از آنها حمایت می‌کرد، بخشی از داعش خراسان شده‌اند و به‌دنبال خلافت اسلامی هستند. بخش خاورمیانه داعش شکست خورده اما بخش شرقی آن در خلافت خراسان فعال هستند.»
پیرمحمد ملازهی افزود: «بخشی از مشکلی که در سیستان‌وبلوچستان به وجود آمده به نگاه ارتش پاکستان برمی‌گردد. چراکه از این نیروها به عنوان ابزار استفاده می‌کند تا منافع خود را در کشورهای ایران، افغانستان و هند تامین کند. سیاست‌های نادرستی در داخل کشور پیش گرفته شده است.جریانی بعد از حادثه جمعه خونین، سیاستی در پیش گرفت که سیاست میانه‌رو در سیستان‌وبلوچستان حذف و تقریباً جریان رادیکال جایگزین آن می‌شود. با توجه به اینکه مولوی نقش‌بندی که جریان تجاوز یک فرمانده نیروی انتظامی به یک دختر ۱۵ ساله را منتشر کرد، حاضر نشدند با این مسئله برخورد کنند.»
این کارشناس بین‌الملل افزود: «شرایط بسیار پیچیده شده و پاکستان این موضوع را نپذیرفته و اعلام می‌کند که به توافقنامه امنیتی با ایران پایبند است و اینکه از زمانی که عبدالمالک ریگی را به ایران تحویل داده به دنبال دستگیری این گروه – جیش‌العدل – هم هست. اما واقعیت این است که اشتباهات داخل ایران و سیاست‌های ارتش پاکستان و حمایتش از این گروه‌های جهادی دست به دست هم داده تا این اتفاقات رقم بخورد.»
پیرمحمد ملازهی در پاسخ به این سوال که پاکستان چه منافعی را در ایران دنبال می‌کند؟ گفت: «پاکستانی‌ها اهل معامله هستند. نمی‌دانم دقیقاً در این مقطع چه منافعی را دنبال می‌کنند اما به احتمال زیاد امتیازاتی از ایران می‌خواهند. ممکن است در این شرایطی که پاکستان دارد، نیاز به سوخت داشته باشند.»
او به این سوال که چرا مرزهای خطرناک پاکستان قابل کنترل نیست و این افراد می‌توانند به‌راحتی از آن عبور کنند؟ تاکید کرد: «مرز طولانی و بیشتر دشت است. پاکستان درصدد دیوارکشی است و ایران هم به این کارها اقدام کرده است. به‌عنوان مثال برجک و کانال زدند یا دیوار امنیتی – در زابل – ساختند. اما هیچ‌یک از اقدامات نتیجه‌ای نداشت. اما موضوع این است که در مرز نقاطی وجود دارد که ارتش پاکستان هم به آن وارد نمی‌شود و خلأ قدرت در این نقاط وجود دارد. ارتش پاکستان نیز با جبهه آزادی‌بخش پاکستان درگیر است. در مرز رفت‌وآمد وجود دارد و به‌سادگی نمی‌توان جلوی این تردد را گرفت. راه‌حل، سیاسی است و نه نظامی. ایران باید مقداری از تهدیدها دست بردارد و نگاه پررنگ نظامی را برداشته و به‌جای آن به توسعه در منطقه بپردازد و برای فقر و فلاکت حاکم در منطقه فکری کند. ضمن آنکه ساختار اداری استان را به‌گونه‌ای طراحی کند که همه اقوام و مذاهب هم در آن بگنجند. در حال حاضر این‌گونه نیست. این موضوعات شرایط را تشدید می‌کند و تا زمانی که همکاری مردم را نداشته باشیم، نمی‌توان امنیت را برقرار کرد. با افزایش فضای امنیتی مشکل حل نمی‌شود، همه جای دنیا هم این موضوع تجربه شده است. مناطق فقیر و حاشیه‌ای تا زمانی که به توسعه مطلوب نرسیدند و تبعیض در آن از بین نرفته، این شرایط وجود دارد. در حال حاضر بهانه جیش‌العدل این است که حقوق گروهی از ایرانیان راسلب می‌کنند. البته جریانات منطقه‌ای و بین‌المللی که با ایران در رقابت هستند، از هر خلأیی استفاده می‌کنند. یک گروه چریکی که نمی‌تواند بدون سلاح، پول، امکانات و پایگاه این عملیات را انجام دهد. به نظر من ایران باید در ارتباط با پاکستان و منطقه نگاه واقع‌گرایانه‌ای داشته باشد. در غیراین‌صورت متاسفانه این حوادث اتفاق خواهد افتاد.»
پیرمحمد ملازهی در پاسخ به این سوال که مگر مرزنشینان امنیت مرزها را تامین نمی‌کردند؟ تاکید کرد: «این افراد همکاری هم بکنند در قالب‌هایی فعالیت می‌کنند که گاه خود منبع بعضی اتفاقات و بخشی از مشکلات به دلیل امنیتی شدن برخی موضوعات است. احتیاج به یک نگاه واقع‌بینانه و برنامه‌ریزی دقیق در این منطقه داریم. در طول تاریخ مردم مرزداران ایران بودند و مرزها را حفظ کردند. هیچ‌وقت دولت مرکزی مرزها را حفظ نکردند. حتی انگلیس‌ها را هم بلوچ‌ها از منطقه بیرون راندند. اما در حال حاضر فاصله عمیقی بین آنان و مرکز ایجاد شده و با تحت فشار قراردادن افراد میانه‌رو، فضا برای جیش‌العدل باز شده است. کسانی که این طرح‌ها را اجرا می‌کنند به تبعات آن فکر نمی‌کنند.
