اسراییل به آمریکا هشدار داد
دو منبع آمریکایی خبر دادهاند که طی دو هفته گذشته، اسراییل اطلاعاتی را با آمریکا و چندین متحد اروپایی خود به اشتراک گذاشته که نشان میدهد ایران در حال برداشتن گامهای فنی و آمادهسازی برای غنی سازی اورانیوم با خلوص ۹۰ درصدی (سطح مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای) است.
به گزارش زنهار؛ این مساله از آنجایی اهمیت پیدا میکند که غنی سازی ۹۰ درصدی ایران را بیش از هر زمان دیگری به آستانه هستهای شدن نزدیک کرده است. هشدارهای اسراییل در حالی است که مذاکرات هستهای ایران با کشورهای ۴+۱ از سر گرفته شده و ایران پس از پنج ماه وقفه در مذاکرات در نهایت روز دوشنبه نخستین دور مذاکرات را آغاز کرد.
اما وضعیت بازی چگونه است؟ غنی سازی اورانیوم به تنهایی منجر به تولید بمب هستهای نمیشود. برآوردها در مورد اینکه چقدر زمان لازم است تا ایران بر الزامات فناوری افزوده شده تسلط یابد متفاوت است؛ اما منابع اطلاعاتی اسراییل و ایالات متحده بازه زمانی باقی مانده تا دستیابی ایران به سلاح هستهای را یک تا دو سال اعلام کردهاند.
ایران در حال حاضر غنی سازی ۶۰ درصدی اورانیوم را انجام میدهد که بسیار فراتر از سطوح تعیین شده در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ است که دونالد ترامپ رییسجمهوری وقت ایالات متحده خروج آمریکا را از آن اعلام کرد و اکنون جو بایدن رییسجمهوری دموکرات آمریکا برای بازگشت به توافق تلاش میکند.
به زعم کارشناسان هیچ استفاده غیرنظامی برای اورانیوم غنی شده ۹۰ درصدی وجود ندارد.
اما پشت صحنه چه خبر است؟ به گفته یکی از منابع آمریکایی، اطلاعاتی که اسراییل با دولت بایدن به اشتراک گذاشته، حاکی از آن است که اقدامات مقدماتی به ایران این امکان را میدهد که در عرض چند هفته غنی سازی ۹۰ درصدی را به پیش ببرد.
این منبع همچنین اعلام کرده است که تحلیلگران اطلاعاتی اسراییل ارزیابی میکنند که ایران میتواند به زودی این گام چشمگیر را در تلاش برای در دست گرفتن اهرم فشار در مذاکرات وین بردارد. این منبع آمریکایی همچنین عنوان کرد اسراییل ارزیابی اطلاعاتی را به اشتراک گذاشته که تمایل ایران به اهرم فشار در وین را نشان میدهد که میتواند تهران را به افزایش حملات بیشتر علیه نیروها و منافع آمریکا در منطقه از طریق نایبان خود یعنی یمن، سوریه و عراق سوق دهد.
یکی از مقامات ارشد دولت بایدن در پاسخ به سوالی در این رابطه از باز کردن بحث مسائل اطلاعاتی خودداری کرد اما در عین حال خبر داد: این یک راز نیست که تصمیم دولت سابق آمریکا در کنار گذاشتن توافق هستهای ۲۰۱۵ با ایران منجر به تسریع چشمگیر و بی سابقه برنامه هستهای این کشور شد. ایالات متحده آمریکا بر روی رویکرد دیپلماسی با ایران متمرکز بوده اما در عین حال آمادگی این مساله را داشته است که در صورت شکست دیپلماسی دیگر گزینههای روی میز را هم دنبال کند.
دفتر نخست وزیر، وزیر امور خارجه و وزارت دفاع اسراییل از اظهارنظر در این باره خودداری کردند.
آنچه آنها میگویند این است که مقامات اسراییلی همتایان آمریکایی و اروپایی خود را تحت فشار قرار دادهاند تا در وین موضعی سخت در قبال ایران اتخاذ کنند. بنی گانتز وزیر دفاع اسراییل روز دوشنبه در سخنرانی خود اعلام کرد که اسراییل با متحدانش اطلاعاتی را به اشتراک گذاشته که به ادامه تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هستهای و در عین حال نقض توافق هستهای سال ۲۰۱۵ اشاره دارد.
یائیر لاپید وزیر امور خارجه اسراییل که روز دوشنبه با لیز تراس همتای بریتانیایی خود دیدار داشت، مدعی شد که اطلاعات غیرقابل انکاری وجود دارد مبنی بر اینکه ایران قصد دارد مخفیانه برنامه هستهای خود را بدون توجه به نتیجه مذاکرات در وین ادامه دهد.
در همین دیدار تراس مذاکرات وین را «آخرین فرصت بازگشت ایرانیها به پای میز مذاکرات» و موافقت با بازگشت به توافق سال ۲۰۱۵ خواند. تراس همچنین تاکید کرد که اگر این اتفاق نیفتد، تمام گزینههای دیگر بر روی میز را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
این در حالی است که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران هم روز دوشنبه اعلام کرد که آمریکا و متحدان اروپاییاش «باید درک کنند که این فرصت پنجرهای نیست که برای همیشه باز بماند.»
در همین حال علی باقری کنی مذاکره کننده جدید هستهای ایران در فایننشال تایمز نوشت که توافق تنها در صورتی امکان پذیر خواهد بود که آمریکا بخواهد برای خروج ترامپ از توافق «بهایی بپردازد» و تضمین کند که چنین اتفاقی دیگر تکرار نخواهد شد و اولین اقدام با حذف تمامی تحریمهای اعمال شده از سال ۲۰۱۵ خواهد بود. اگرچه دولت بایدن گفته است که این شرایط را برآورده نخواهد کرد.
اما محرک این خبر چیست؟ مذاکرات هستهای روز دوشنبه با یک جلسه عمومی با هیات ایرانی و دیپلماتهای اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، بریتانیا، روسیه و چین از سر گرفته شد.
تیم مذاکره کننده ایالات متحده به ریاست راب مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در وین حضور دارد اما در اتاق مذاکرات حضور نخواهد یافت. آنها مذاکرات را به صورت غیرمستقیم از طریق میانجیهای اروپایی خود دنبال خواهند کرد.
آخرین اخبار چیست؟ انریکه مورا رییس هیات اتحادیه اروپا در یک نشست خبری عنوان کرد که به روز اول مذاکرات خوشبین است اما فکر نمیکند که در مذاکرات اولیه پیشرفتی حاصل شود. او همچنین خبر داد که مذاکره کنندگان ایرانی موافقت کردهاند شش دور قبلی مذاکرات را که در دولت میانه روی قبلی ایران برگزار شده بود، در نظر بگیرند.
مورا تاکید کرد که جلسات روز سه شنبه بر رفع تحریمها به عنوان اولویت اصلی ایران و روز چهارشنبه بر روی محدودیتهای مورد نیاز بر روی برنامه هستهای ایران متمرکز خواهد بود. باقری هم اولویت بندی رفع تحریمها را دستاوردی برای ایران خواند. او همچنین عنوان کرد که به این مذاکرات خوشبین است.
در ادامه چه خواهد شد؟ انتظار میرود که بنی گانتز در روزهای آینده به واشنگتن سفر کند تا با لوید آستن وزیر دفاع و دیگر مقامات ارشد دولت بایدن درباره بحران هستهای ایران گفتوگوهایی داشته باشد.