همتی میزان کسری بودجه را بیشتر از واقعیت بیان می کند تا بتواند قیمت ارز را بالا ببرد
مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه، کسری بودجه‌ای که وزیر اقتصاد اعلام کرده را کمی غیرواقعی و زیاد می‌داند و در عین حال گفته دولت از طریق افزایش قیمت ارز و قیمت حامل‌های انرژی می‌خواهد کسری بودجه را جبران کند.
به گزارش زنهار، دکتر مرتضی افقه در گفت‌وگو با «هم‌میهن» عنوان کرده کسری بودجه امسال یک منبع بالقوه برای افزایش تورم تا پایان سال خواهد بود.
وزیر اقتصاد گفته امسال حدود ۸۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داریم. دولت چه راه‌کارهایی را تا پایان سال باید دنبال کند تا این کسری جبران شود؟
به نظر من رقمی که آقای همتی گفتند کمی غیرواقعی و زیاد است و گویی می‌خواهند بستری را فراهم کنند تا به هدف خود که افزایش نرخ ارز است برسد. دولت فعلاً به دنبال این است تا از طریق افزایش قیمت ارز و همچنین افزایش قیمت حامل‌های انرژی، کسری بودجه را جبران کند، منتها من جزو افرادی هستم که بارها هشدار داده‌ام شرایط اقتصادی و مردم به گونه‌ای نیست که چنین شوکی را تحمل کنند.
پیشنهاد من این است که دولت به جای اینکه به دنبال منابع درآمدی دیگری باشد بهتر این است که هزینه‌های اضافی خود را که بسیار انبوه است کاهش دهد و امیدوارم در بودجه سال ۱۴۰۴ نیز این کاهش هزینه‌ها را در نظر گرفته باشد. از سال ۱۳۹۷ به این سو، دولت حسن روحانی و دولت مرحوم رئیسی هر چه منبع مالی که از فروش شرکت‌ها و اموال دولتی و فروش اوراق قرضه بوده را مصرف کرده‌اند و بعید است پولی مانده باشد.
دولت سیزدهم تا حدی که ظرفیت بود و حتی فراتر از آن مالیات‌ها را افزایش داد بنابراین واقعاً منابع مالی خاص و جدیدی وجود ندارد و دولت آقای پزشکیان باید کاهش ردیف هزینه‌های موازی و یا ردیف هزینه‌هایی که به تولید ملی کمک نمی‌کنند را آغاز کند. البته اگر از صندوق ملی توسعه نیز پولی مانده باشد می‌توانند استفاده کنند و این بهتر از افزایش قیمت‌ها است.
دولت یک بار از صندوق توسعه برداشت داشته، برداشت دوباره از آن چه تبعاتی خواهد داشت؟
برداشت از صندوق توسعه به نوعی تزریق پول تلقی می‌شود و باعث تورم خواهد شد.همچنین دولت می‌تواند اوراق منتشر کند وآن را بفروشد که البته با نرخ سودی که دارند و نرخ تورمی که در جامعه وجود دارد، قطعاً خریدار معمولی نخواهد داشت؛ مگر اینکه مثل همیشه آن را به بانک‌ها و یا پیمانکاران تحمیل کنند. اگر به بانک‌ها بدهند عملاً استقراض از بانک مرکزی محسوب می‌شود که همین رویه باعث افزایش نرخ تورم خواهد شد. اگر دولت قیمت بنزین و نرخ ارز را هم افزایش دهد باز هم شاهد افزایش تورم خواهیم بود بنابراین کسری بودجه یک منبع بالقوه برای افزایش تورم تا پایان سال خواهد بود.
دولت روز گذشته بودجه سال ۱۴۰۴ را به مجلس برد و بعید نیست سال آینده نیز دچار کسری بودجه شویم، فکر می‌کنید دولت چه تدابیری باید داشته باشد؟
من بارها این را گفته‌ام که کاش دولت سیزدهم از فرصت‌ها استفاده می‌کرد و مسئله تحریم‌ها را حل می‌کردند. راه‌حل کوتاه‌مدت من برای دولت چهاردهم این است که تلاش کنند تا تحریم‌ها لغو شود تا دوباره درآمد نفت داشته باشیم. البته باز تاکید می‌کنم که این یک شیوه کوتاه‌مدت است و مشکلات را در درازمدت حل نمی‌کند. با توجه به انتخابات آمریکا و معلوم نبودن پیروز نهایی آن فعلاً نمی‌توان پیش‌بینی کرد که تا پایان سال مسئله تحریم‌ها حل خواهد شد یا خیر.
به نظر من اگر دموکرات‌ها پیروز شوند، برای اینکه دولت پزشکیان در سال آینده مشکل کسری و یا کاهش بودجه نداشته باشد باید مذاکرات را شروع کنند و مشکل تحریم را حل کنند وگرنه در نبود درآمدهای نفتی هیچ منبع مالی دیگری وجود ندارد و باز دولت مجبور خواهد شد از بانک مرکزی استقراض کند و به مردم فشار بیاورد. اگر مشکل تحریم حل نشود مشکلات سال بعد بیشتر از امسال خواهد بود.
