بازگشت یک افسانه/ لیگ قهرمانان افغانستان چیست؟

به گزارش زنهار؛ با همه‌ی مشکلات افغانستان در دو دهه‌ی گذشته، این کشور حضوری فعال در رشته‌های مختلف ورزشی داشته که گل سرسبد آن‌ها دو مدال المپیکی روح‌الله نیک‌پا، قهرمانی تیم ملی فوتبال افغانستان در مسابقات جنوب آسیا و حضور مداوم تیم ملی کریکت این کشور در بین بهترین تیم‌های این رشته‌‌ی ورزشی در جام‌های جهانی سال‌های مختلف بوده است.

فوتبال باشگاهی اما در افغانستان اوضاع خوبی ندارد و این کشور تا هنوز نتوانسته یک لیگ معیاری را راه‌اندازی کرده و نماینده‌ای در مسابقات برون‌کشوری داشته باشد.

حدود 10 سال در یک پروژه‌ی مشترک میان یکی از غول‌های رسانه‌ای افغانستان و فدارسیون فوتبال این کشور، تورنمنتی یک‌ماهه و 8 تیمی (لیگ برتر افغانستان) که شامل 8 حوزه‌ی جغرافیایی این کشور می‌شد و البته بیش‌تر جنبه‌ی بازرگانی داشت، برگزار شد. تورنمنتی که فقط نام لیگ را داشت و هیچ شباهتی به تعریفی که از لیگ داریم در آن دیده نمی‌شد. 

تیم‌ها در تورنمنت ذکر شده استقلالیت لازم را نداشتند و نه‌تنها مجوز باشگاهی معتبر نداشتند بلکه حتی نمی‌توانستیم به آن تیم‌ها، باشگاه بگوییم. نه خبری از خودکفایی و درآمدزایی بود و نه هر معیار دیگری که معمولاً باشگاه‌های فوتبال باید آن‌ها را داشته باشند.

بازیکنان هر حوزه‌ی جغرافیایی فقط برای یک دورۀ یک‌ماهه دور هم جمع می‌شدند و در تورنمنتی که سر و ته آن مشخص نبود، اشتراک می‌کردند. در آخر نه سقوطی به دسته‌ی پایین‌تر برای تیم‌هایی که عمل‌کرد ضعیفی داشتند وجود داشت و نه هم صعودی به مسابقات برون‌مرزی برای تیم‌های برتر و قهرمان.

ماحصل این تورنمنت چیزی جز مسائل مالی نبود و تیم ملی افغانستان هرگز نتوانست از این مسابقات لیگ‌نام استفاده ببرد و بازیکنان آن را جای‌گزین لژیونرهایی کند که خیلی از آن‌ها هرگز افغانستان را ندیده بودند و حتی زبان‌های رسمی افغانستان یعنی فارسی و پشتو را هم به سختی صحبت می‌کردند. البته این مسئله را نباید نادیده گرفت که همین تورنمنت نه‌چندان معیاری هم شور و شوق عجیبی در بین زن و مرد فوتبال‌دوست افغانستان ایجاد می‌کرد و تبِ فوتبال را در این کشور به اوج می‌رساند.

اما از آغاز سال گذشته فوتبال باشگاهی در افغانستان مسیر جدیدی را آغاز کرد و با همت مسئولان فدراسیون فوتبال این کشور، مسابقاتی پی‌ریزی شد که به مراتب بهتر از تورنمنت لیگ برتر افغانستان بود.

فدراسیون فوتبال افغانستان با حمایت کنفدراسیون فوتبال آسیا دست به ایجاد تغییراتی زد تا جانی تازه بر پیکر فوتبال باشگاهی این کشور دمیده شود. مسابقات قهرمانان زون‌ها که تحت نام لیگ قهرمانان افغانستان در طی چند سال برگزاری لیگ برتر هم برگزار می‌شد، جنبه‌ی رسمی‌تری به خودش گرفت و قرار شد این لیگ تبدیل به تنها لیگ معیاری فوتبال باشگاهی این کشور شود.

تیم‌های قهرمانان اُستانی (ولایتی) در دور اول مقدماتی لیگ قهرمانان افغانستان به جدال دیگر هم‌تایان خود در حوزه‌ی جغرافیایی مربوطه رفتند و از هر حوزه (زون) دو تیم به لیگ قهرمانان این کشور راه‌ یافتند.

فصل نخست لیگ قهرمانان افغانستان با حضور 12 تیم از سراسر افغانستان (استقلال کابل، سُرخ‌پوشان هرات، ابومسلم فراه، خدیم اف‌سی سرپل، موج ساحل تخار، خراسان فاریاب، جوانان واحدی قندوز، عصمت‌لغمانی هلمند، عینو مینه‌ی قندهار، کلوب اتلان خوست، جوانان لغمان و جبل‌السراج پروان) آغاز شد.

این مسابقات قرار بود به صورت رفت‌وبرگشت که هر تیم توانایی میزبانی از بازی خود در استان (ولایت) مربوطه را داشته باشد، برگزار شود. قابلیتی که مفهوم بازی خانگی و خارج‌ازخانه را معنی می‌کند.

این بازی‌ها قرار بود صعود و سقوط داشته باشد و تیم قهرمان جواز حضور در مسابقات مقدماتی جام کنفدراسیون فوتبال آسیا (ای‌اف‌سی کاپ) و تیم‌های پایین‌جدولی به مسابقات استانی (ولایتی) سقوط کنند تا دیگر تیم‌های برتر استان‌ها (ولایات) توانایی حضور در این مسابقات را داشته باشند.

باشگاه‌ها نیز ملزم به کسب مجوز باشگاه‌داری حرفه‌ای شدند و دوره‌هایی در زمینه‌ی حرفه‌ای شدن باشگاه‌ها Club Licensing برگزار شد، تا باشگاه‌های این مسابقات به سمت حرفه‌ای، معیاری و خودکفا شدن قدم بردارند.

این رقابت‌ها به صورت دوره‌ای در سه حوزه‌ی جغرافیایی و در سه استان (ولایت) افغانستان (کابل، بلخ و هرات) برگزار شد و تیم‌های هر حوزه‌ی جغرافیایی در استان (ولایت) مربوط به حوزه (زون) خود شان با هم به پیکار پرداختند.

دور پایانی این رقابت‌ها اما به دلایل مشکلات مالی و تحولات سیاسی به صورت فشرده و متمرکز رفت (بدون برگشت) در استان (ولایت) قندهار برگزار شد که در پایان این مسابقات تیم فوتبال سُرخ‌پوشان هرات با 27 امتیاز از 11 بازی و بالاتر از استقلال کابل 26 امتیازی بر جام قهرمانی بوسه زد تا به عنوان قهرمان نخستین فصل لیگ قهرمانان فوتبال باشگاه‌های افغانستان (تنها لیگ معیاری فوتبال در این کشور) تاریخ‌ساز شود.

در پایان این رقابت‌ها، تیم‌های فوتبال جبل‌السراج پروان و جوانان لغمان با کم‌ترین امتیاز از لیگ قهرمانان به لیگ‌های استانی (ولایتی) خود سقوط کردند.

این در حالی‌ست که در بازی‌های مقدماتی و انتخابی فصل دوم لیگ قهرمانان افغانستان، اتک‌انرژی قهرمان هرات و حوزه‌ی غرب با اقتدار کامل موفق به قهرمانی و صعود به این بازی‌ها شد و بعد از اتک‌انرژی هرات، آزادی کلب غزنی نیز با شگفتی‌سازی بالاتر از تیم‌های اسم و رسم‌دار توانست جواز حضور در فصل دوم چمپیونس لیگ افغانستان را بدست آورد تا این دو تیم جای‌گرین جبل‌السراج پروان و جوانان لغمان شوند.

در فصل دوم این رقابت‌ها، باشگاه صحت عامه‌ی بلخ با خریداری سهام باشگاه موج ساحل تخار نام این باشگاه را به موج‌ساحل صحت بلخ تغییر داد تا دیگر شهر بزرگ افغانستان یعنی مزارشریف نیز صاحب تیمی در لیگ قهرمانان افغانستان شود. هم‌چنین باشگاه عصمت‌لغمانی هلمند نیز به میوند هلمند تغییر نام داده است تا شاهد تغییراتی در فصل دوم ACL  باشیم.

اما فصل دوم این رقابت‌ها از یک‌شنبه 15 آبان (عقرب) 1401 با جدال اتک‌انرژی تازه‌ صعودکرده و استقلال نایب قهرمان فصل پیش به کار خود آغاز خواهد کرد و قرار است 66 بازی این مسابقات (هر روز دو بازی) حدود یک‌ونیم ماه به صورت لیگ متمرکز رفت (بدون برگشت) در استادیوم فدراسیون فوتبال افغانستان به میزبانی کابل برگزار شود.

در نهایت باید دید که در فصل دوم این رقابت‌ها کدام یک از تیم‌های سرخ‌پوشان هرات (مدافع عنوان قهرمانی)، اتک‌انرژی و ابومسلم متمول و یا استقلال کابل بر سکوی قهرمانی تکیه خواهد زد.