یازده اتفاق دیوانهوار در جامجهانی
در این یادداشت سعی داریم تا شما را با یازده اتفاق تاریخی و مهم رخ داده در جامهای جهانی آشنا سازیم.
به گزارش زنهار؛ جام جهانی بزرگترین رویداد ورزشی به همراه المپیک در دنیا بوده که هر چهار سال یک بار برگزار میشود و در آن اتفاقات جالب بسیاری رخ می دهد که برخی از آن ها تا سال های سال در یاد و خاطره فوتبال دوستان باقی میماند. از ضربه زدن و گاز گرفتن تا اعتصاب و استفاده از مواد نیروزا؛ جام جهانی همیشه با لحظاتی فراموشنشدنی همراه بوده است. در این یادداشت سعی داریم تا 1+10 اتفاق دیوانهوار و هیجان انگیز در تاریخ رقابتهای جام جهانی را از نگاه سایت BBC برای شما عزیزان بیان کنیم.
10+1. ماجرای لوپتگی و تیم ملی اسپانیا (جام جهانی 2018)
لاروخا با هدایت جولین لوپتگی پا به جام جهانی روسیه گذاشته بود؛ فوتبالیستهای اسپانیایی در حالی بار سفر به روسیه و مهمترین آوردگاه فوتبالی جهان در سال 2018 را بسته بودند که در دور مقدماتی توانسته بودند از سد رقیب بزرگی چون ایتالیا بگذرند و با اقتدار و کسب 9 برد و یک تساوی، به طور مستقیم راهی دیار تزارها شوند. همۀ علاقهمندان به فوتبال در سرتاسر دنیا انتظار یک اسپانیایِ متفاوت نسبت به آنچه که در برزیل 2014 دیده بودند را داشتند، ولی در آستانه شروع بازیها، یک خبر دل ملت اسپانیا را خون کرد. رئال مادرید رسما اعلام کرد لوپتگی بعد از جام جهانی، هدایت لوس بلانکوس را برعهده میگیرد؛ خبری که اردوی لاروخا رو کاملا به هم ریخت و فدراسیون فوتبال اسپانیا با اعلام غیرحرفهای بودن چنین رفتاری، لوپتگی را برکنار و فرناندو هیرو رو جانشین او کرد. لوئیس روبیالس، رئیس فدراسیون فوتبال اسپانیا با شنیدن این خبر، به شدت از لوپتگی خشمگین شده بود و قصد داشت بلافاصله حکم اخراج او را صادر کند اما اطرافیانش، مانع این کار شدند. رئیس فدراسیون اسپانیا پس از چندی در مصاحبه با خبرنگار مارکا گفت: الان وقت صحبت کردن در این مورد نیست ولی تصمیمی خواهیم گرفت که به صلاح تیم ملی باشد. بر اساس حس مسئولیتپذیری که بر دوش ماست، اقدامات لازم را انجام خواهیم داد.
با وجود تنش بالای موجود در اردوی لاروخا، اما اسپانیا در نهایت در گروه مرگ بازیها با حضور پرتغال، مراکش و ایران، صدرنشین شد، ولی در مرحله بعدی مقابل اروگوئه بازنده شده و از دور بازیها کنار رفت.
10. اخراج روی کین از اردوی ایرلند (جام جهانی 2002)
پس از غیبتی 8 ساله بلاخره ایرلند با گذشتن از سد تیم ملی ایران در پلی آف، راهی جام جهانی 2002 کره و ژاپن شده بود. ایرلندیها برای موفقیتشان در این بازیها روی کاپیتان تیمشان و ستاره منچستریونایتد حساب زیادی باز کرده بودند، اما اوضاع آن طور به میل آن ها پیش نرفت. روی کین، ستاره پیشین منچستریونایتد قبل از شروع جام جهانی از اردوی ایرلند در جزیره سایپان اخراج شد. کین از امکانات کمپ تیم اصلا راضی نبود و نرسیدن به موقع تجهیزات تمرین از جمله لباس و توپ مزید بر علت شد تا تصمیم به بازگشت به خانه را بگیرد. البته پس از صحبتی که وی با «میک مک کارتی» سرمربی تیم ایرلند داشت، نظرش عوض شد و تصمیم به ماندن گرفت. هر چند این دوران صلح هم دوام چندانی نیافت و انتقادهای سخت و حتی به گفته برخی ها ناسزاهای روی کین به سرمربی، آنهم جلوی چشم بازیکنان و کادر فنی تیم در نهایت به اخراجش منجر شد. نیل کوئین، مهاجم سابق ایرلند در این باره می گوید: هر چه از دهانش در آمد به مککارتی گفت؛ شخصیت او، نوع بازیاش، روش کاری، تاکتیکها و همه کارهایی که برای تیم کرده را زیر سوال برد.
به هر حال روی کین از اردوی تیم اخراج شد و کل تابستان جز بیرون بردن سگش کار دیگری نداشت. همتیمیهای او اما در نبودش تا یکهشتم پایانی جام جهانی نیز پیش رفتند و دست آخر در ضربات پنالتی توسط اسپانیا از جام جهانی حذف شدند.
9. کره جنوبی، ایتالیا و داور اکوادوری (جام جهانی 2002)
ایتالیا با هر زحمتی که بود توانست از مرحله گروهی در جام جهانی 2002 آن هم به عنوان تیم دوم و پشت سر مکزیک به دور حذفی صعود کند تا در یکهشتم نهایی مقابل کره جنوبی، میزبان این رقابتها بایستند. قرعهای نسبتا خوشایند برای جیووانی تراپاتونی و تیمی که رهبری آن را برعهده داشت. هر چند ایتالیایی ها هرگز فکر نمی کردند که یکی از غیرمنتظرهترین اتفاقات تاریخ جام جهانی انتظار آن ها را میکشد. ایتالیا بازی را خوب شروع کرد و در دقیقه 18 توانست با گل کریستین ویری از میزبان پیش بیفتد. اما دو دقیقه مانده به پایان بازی، سئول کیهیون، بازیکنی که بعدها به باشگاههای انگلیسی ولورهمپتون، ردینگ و فولام پیوست، گل تساوی کره جنوبی را زد تا بازی به وقت اضافه کشیده شود. تنها سه دقیقه مانده به پایان وقت اضافه، آن یونگهوان زننده گل طلایی برای کره ای ها بود تا ایتالیا در دور دوم از این جام جهانی حذف شد. به عقیده بسیاری «بایرون مورنو»، داور اکوادوری بازی در باخت ایتالیا بیتأثیر نبود. او خطایی که به عقیده ایتالیاییها پنالتی بود را نگرفت، یک گلشان را افساید اعلام کرد و به فرانچسکو توتی هم به دلیل تمارض، کارت قرمز نشان داد. آن یوانگ هوان بعد از این اتفاق از باشگاه پروجای ایتالیا اخراج شد و با وجود تغییر نظر ایتالیاییها، ترجیح داد به باشگاهی در ژاپن بپیوندد. گاس هیدینک، سرمربی وقت کره جنوبی در مورد این تصمیم لوچیانو گائوچی، رئیس باشگاه گفت: این یک واکنش بچهگانه است. در دنیای ورزش، بازیکنان در کشورهای مختلف بازی می کنند. این موضوع آنقدر مسخره است که ارزش حرف زدن هم ندارد.
8. اعتصاب بازیکنان فرانسه (جام جهانی 2010)
فرانسوی ها به عنوان فینالیست جام جهانی قبل، پا به آفریقای جنوبی می گذاشتند تا بتوانند با ستارگان خود بار دیگر در جام جهانی افتخارآفرینی کنند. اما جام جهانی 2010 برای خروس ها یکی از کابوس وارترین ادوار جام جهانی بود به طوری که آن ها تنها با یک تساوی و دو شکست در قعر جدول رده بندی گروه قرار گرفته و خیلی زود با جام جهانی خداحافظی کردند. نیکلاس آنلکا، مهاجم فرانسه در حالی پا به جام جهانی آفریقای جنوبی می گذاشت که 7 ماه برای تیم ملی کشورش گل نزده بود. او در اولین بازی تیمش در جام جهانی مقابل اروگوئه هم پایش به گل باز نشد، ولی با این حال در دیدار دوم جلوی مکزیک باز هم در ترکیب اصلی قرار گرفت. هر چند عملکرد غیرقابل قبول این بازیکن، باعث شد «ریموند دومنک»، سرمربی تیم فرانسه او را در پایان نیمه اول از بازی بیرون بکشد. بعد از این بازی که با باخت 2-0 فرانسویها به پایان رسید، مشخص شد، آنلکا بین دو نیمه در رختکن به دومنک ناسزا گفته و چون حاضر به معذرت خواهی نشده، سرمربی او را از تیم اخراج کرده است. ماجرا اما اینجا تمام نشد. بعد از این اتفاق، بازیکنان تیم ملی فرانسه با یک بیانیه مخالفت خود را به تصمیم دومنک اعلام کردند و به جای رفتن به زمین تمرین، به اتوبوس تیم بازگشتند. دومنک در واکنش به آنها گفت: اخراج او بهترین تصمیم بود. برای بچههایی که تیم ملی فرانسه الگوی آنهاست متأسفم. آنلکا حق نداشت آن حرفها را به من بزند.
فرانسه در آخرین بازی خود 2-1 به میزبان باخت و به عنوان تیم آخر گروه با جام جهانی خداحافظی کرد.
7. رونالدو و راز بازی فینال (جام جهانی 1998)
برزیلی ها برای تکرار قهرمانی خود به فرانسه رفته بودند و با بازی های خوبی که از خود نشان دادند، به خصوص مهاجم شماره 9 خود توانستند، راهی بازی فینال شوند. در جام جهانی فرانسه رونالدوی 21 ساله که برای اینترمیلان بازی میکرد، گرانترین فوتبالیست آن روزگار جهان بود. هنگامی که برزیل در فینال مقابل فرانسه قرار گرفت، همه برزیلیها برای رسیدن به قهرمانی جهان در «استا دو فرانس» به ستاره خود امید بسته بودند. رونالدو از ابتدای آن جام 4 گل برای برزیل زده بود و جای خالی اسمش در فهرست اولیه بازیکنان این تیم برای دیدار فینال، باعث تعجب همگان شد. رونالدو در نهایت در ترکیب اصلی گرفت اما مثل همیشه در اوج نبود و برزیل بعد از مبارزهای سخت در نهایت بازی را با نتیجه 0-3 به فرانسه واگذار کرد. رونالدو بعد از آن بازی گفت: بعد از خوردن نهار تشنج کردم و سه چهار دقیقه از حال رفتم. نمیدانم چرا اینطور شد. هیچکس نمیداند. نمیدانم، شاید به خاطر فشارعصبی یا هیجان این اتفاق برایم افتاد.
بعد از این اتفاق برخی ها میگفتند حامیان تیم ملی برزیل و فدراسیون فوتبال این کشور، با وجود حال بد رونالدو او را وادار به بازی در فینال کرده بودند. برخی دیگر هم از بیماری پنهان این بازیکن صحبت می کردند.
6. استفاده مارادونا از مواد نیروزا (جام جهانی 1994)
مارادونا همیشه از ماندگارترین چهره های جام جهانی بوده و توانست با درخشش خود تیم ملی آرژانتین را به فینال جامهای جهانی 1986 و 1990 برساند. اما حاشیه های این فوق ستاره به خصوص در سال جام جهانی باعث شد، تا مارادونا برای همیشه از تیم ملی کنار گذاشته شود. در آستانه برگزاری جام جهانی 1994 آمریکا بود که مارادونا برای آماده سازی انفرادی به حومه بوینوس آیرس رفته بود. جر و بحث با خبرنگاران باعث شد تا مارادونا از کوره دربرود و یک تیر هوایی شلیک کند. به همین خاطر او به 2 سال زندان و پرداخت غرامت به خبرنگاران محکوم شد. بازیکنی که دو فینال پشت سر هم را در جام های جهانی پشت سر گذاشته بود، این بار هم به هوای سومین فینال و شاید سومین قهرمانی آلبی سلسته پا به آمریکا گذاشته بود. جام جهانی که برای فوق ستاره آرژانتینی ها بسیار تلخ بود. ماجرای استفاده از مواد نیروزای دیگو از این قرار بود که فریادهای دیوانهوار مارادونا در حالی که با چشمان کاملا باز در موقع خوشحالی پس از گل به یونان به دوربین نگاه میکرد، همه را نسبت به سلامت روانی او مشکوک کرد. اسطوره آرژانتینی ها در دیدار بعدی تیمش مقابل نیجریه هم به زمین رفت اما حتی فکرش را هم نمیکرد که این آخرین باری خواهد بود که پیراهن تیم ملی آرژانتین را به تن میکند. تست دوپینگ مارادونا مثبت اعلام شد و به دلیل استفاده از ماده ممنوعه افدرین، 15 ماه محروم و مجبور به ترک جام جهانی شد. او بعد از این اتفاق گفت: آنها من را بازنشسته کردند. فکر نمیکنم به دنبال یک انتقام دیگر باشم. آنها روحم را پاره پاره کردند.
5. شوماخر، باتیسون را ناکاوت کرد (جام جهانی 1982)
نیمه نهایی جام جهانی 1982 اسپانیا بین تیم های آلمان غربی و فرانسه، بدون تردید یکی از زیباترین بازی های تاریخ جام جهانی است. بازی که در آن 6 گل در وقت های عادی و اضافه رد و بدل شد و در نهایت کار به ضربات پنالتی کشید. این دیدار در عین حال با یکی از خشنترین حرکات فوتبال که خطا اعلام نشد، به خاطرهها پیوست. پاتریک باتیسون، مدافع فرانسوی در نیمه دوم بازی وقتی نتیجه 1-1 بود، به زمین رفت و چند دقیقه بعد میشل پلاتینی با پاسی که برایش فرستاد او را در موقعیت گل قرار داد. هارولد شوماخر، دروازهبان آلمان از دروازه بیرون آمد، اما مدافع فرانسه زودتر خودش را به توپ رساند و شوت کرد. ضربه باتیسون از کنار دروازه عبور کرد، اما تنه بسیار خشن شوماخر به این بازیکن، به مصدومیت شدید او منجر شد. پاتیسون بعد از این برخورد از حال رفت، سه دنده و دو دندان او شکست و کمرش به شدت آسیب دید. او گفت: تنها چیزی که میدانم این است که شوماخر میخواست به هر قیمتی برنده شود و آن بعدازظهر، خشونت را از حد گذراند.
چارلز کوردو، داور هلندی در عین ناباوری برای این حرکت به شوماخر حتی کارت زرد هم نشان نداد. آلمان غربی در نهایت به فینال رسید و در مادرید از ایتالیا شکست خورد.
4. آب دهان رایکارد بر روی رودی فولر (جام جهانی 1990)
در جام جانی 1990 ایتالیا، هلندی ها با تمام انگیزه ای که داشتند، می خواستند انتقام فینال 1974 را از آلمان غربی بگیرند و با غلبه بر ژرمن ها بتوانند به مرحله بعد صعود کنند. در جام جهانی 1990 وقتی این دو تیم در دور دوم به هم خوردند، حساسیت و تنش ها به اوج خود رسید؛ زمانی که رودی فولر، مهاجم پیشین آلمان دو بار قربانی یکی از زشتترین اتفاقات این مسابقه شد. فرانک رایکارد بعد از خطا روی فولر، کارت زرد گرفت. بعد از آن که این دو بازیکن به عقب برگشتند تا در پست خود قرار بگیرند، رایکارد روی فولر آب دهان انداخت و مهاجم آلمانی که سعی میکرد، این اتفاق را برای داور آرژانتینی توضیح دهد، خودش هم کارت زرد گرفت. یک دقیقه بعد، این دو بازیکن باز هم با هم درگیر شدند و داور به هر دوی آن ها کارت قرمز نشان داد. بعد از این اتفاق و هنگامی که رودی فولر در عین ناباوری دست به کمر ایستاده بود، رایکارد یک بار دیگر روی سر او تُف کرد. بازیکن هلندی در این باره گفت: آن روز اشتباه کردم، همیشه احترام رودی فولر را داشتم اما بعد از دیدن کارت قرمز از کوره در رفتم. بعد از بازی با او حرف زدم و معذرت خواستم. خوشحالم که قبول کرد. من دیگر حس بدی در مورد او ندارم.
آلمان غربی آن بازی را برد، در مرحله یک چهارم چکسلواکی را از پیش رو برداشت، در نیمهنهایی انگلیس را شکست داد و با غلبه بر آرژانتین در فینال، برای سومین بار قهرمان جهان شد.
3. آلمانها و یک برد تاریخی (جام جهانی 2014)
برزیل این پرافتخارترین تیم در تمام ادوار جام های جهانی در سال 2014 آمده بود تا برای ششمین بار قهرمانی جهان را این بار در خاک خود تجربه کند. این تیم نیمار را داشت، یکی از نوابغ فوتبال دنیا که قرار بود تیم را در راه رسیدن به موفقیتی دیگر رهبری کند. اوضاع آن طور که برزیلیها میخواستند پیش نرفت؛ برزیل به سختی خود را به نیمهنهایی رساند و در این مسیر نیمار را هم به دلیل مصدومیت از دست داد. تیاگو سیلوا، کاپیتان تیم هم برای کارتهای زردی که گرفته بود از نیمهنهایی جا ماند. نیمهنهایی جام جهانی 2014 میان برزیل و آلمان شاید باورنکردنیترین بازی تاریخ باشد. برزیل که 39 دیدار قبلی خود در خانه را بدون شکست پشت سرگذاشته بود، در نیمه اول مسابقه 5 گل خورد. آلمان در نیمه دوم هم دو بار دیگر دروازه برزیل را باز کردند و در نهایت اسکار در دقیقه 90 بازی، پایش به یکی از بیخاصیتترین گلهای فوتبال ملی برزیل باز شد. خط حمله خارقالعاده آلمان در برابر دفاع از هم گسیخته و نامنظم برزیل، نتیجه ای را رقم زد که همه را انگشت به دهان نگاه داشت. یواخیم لو، سرمربی آلمان که قهرمان آن دوره از جام جهانی شد، گفت: برزیلیها در آن بازی فرو ریختند.
لوئیس فلیپه اسکولاری، مربی وقت برزیل هم از آن دیدار به عنوان بدترین روز زندگی خود یاد کرد؛ روز افول مربی که 12 سال قبل تر از آن، برزیل را به قهرمانی جهان رسانده بود.
2. سوارز، کیهلینی را گاز گرفت (جام جهانی 2014)
ایتالیایی ها در جام جهانی 2014 انواع و اقسام نتایج بد و اتفاقات عجیبی را به چشم دیدند. جام جهانی 2014 یکی از بدترین جام های جهانی برای مردان سرزمین چکمه بود، جایی که در حضور تیم هایی همچون اروگوئه، کاستاریکا و انگلستان آن ها موفق به صعود از گروه خود نشده و در عین ناباوری حذف شدند. تیم ملی ایتالیا، قهرمان 4 دوره جام جهانی در رقابتهای 2014 برزیل بعد از برد مقابل انگلیس و باختی غیرمنتظره جلوی کاستاریکا، برای صعود به یکهشتم نهایی به 3 امتیاز بازی با اروگوئه نیاز داشت. حریفی که در جام جهانی قبلی تا نیمهنهایی پیش رفته بود؛ آن هم به لطف لوییس سوارز که در یکچهارم نهایی یک اخراج برای خودش خرید و شوت بازیکن غنا را با دست از روی خط دروازه بیرون کشید تا مانع از برد حتمی حریف شود. 10 دقیقه مانده تا پایان بازی ایتالیا و اروگوئه، شاگردان اسکار تابارس در حال حمله بودند که سوارز و کیهلینی در محوطه جریمه به هم برخورد کردند و به زمین افتادند. مدافع ایتالیا پیراهنش را پائین کشید تا جای گاز روی شانه چپش را نشان دهد. کمی آنطرفتر هم سوارز دهانش را گرفته بود و ادعا میکرد مدافع حریف با آرنجش به او ضربه زده است. داور به این اتفاق هیچ واکنشی نشان نداد و یک دقیقه بعد از آن، پاس سوارز به دیگو گودین، گل پیروزی اروگوئه و حذف ایتالیا از جام جهانی را به دنبال داشت. سوارز در مورد حرکتش گفت: ما در محوطه جریمه بودیم و او با شانهاش به من برخورد کرد. این اتفاقات در زمین میافتند و نباید آنها را بزرگ کرد.
اما فیفا با سوارز موافق نبود و او را چهار ماه از هر گونه فعالیت فوتبالی، محروم کرد. بلندترین محرومیت تاریخ جام جهانی برای بازیکنی در نظر گرفته شد که دو بار پیش از این هم به خاطر گاز گرفتن، مجازات شده بود.
1. ضربه سر زیدان به ماتراتزی (جام جهانی 2006)
زیدان که در آن سال در تیم رئال مادرید بازی می کرد، گفته بود بعد از جام جهانی 2006 از فوتبال خداحافظی خواهد کرد. زیدان فرانسه را به یک فینال دیگر در جام جهانی رسانده بود آن هم درست بعد از هشت سال که دو گل او به برزیل، اولین قهرمانی جام جهانی را برای فرانسه به ارمغان آورده بود. فینال جام جهانی 2006 آلمان، آخرین بازی دوران حرفهای این اسطوره فرانسوی بود. پنالتی زیدان در دقیقه 7 بازی گل شد تا فرانسه خیلی زود از ایتالیا جلو بیفتد. 12 دقیقه بعد اما مارکو ماتراتزی بازی را به تساوی کشید. در نیمه دوم وقت اضافه دو بازیکن زننده گل با هم درگیر شدند و ماتراتزی به زمین افتاد. لحظه درگیری البته از چشم دوربینهای پخش زنده تلویزیونی پنهان ماند و تازه در صحنه آهسته مشخص شد چه اتفاقی افتاده است. بعد از رد و بدل شدن چند کلمه بین این دو بازیکن، زیدان جلو رفت و با سر به سینه ماتراتزی کوبید. اوراسیو الیسوندو، داور بازی وقتی توسط داور چهارم از این درگیری مطلع شد، به زیدان کارت قرمز نشان داد؛ پایانی تلخ برای دوران درخشان یک اسطوره. آلن شیرر، کاپیتان سابق تیم ملی انگلیس و کارشناس BBC گفت:
خیلی ناراحتکننده است که بازیکن بزرگی مثل زیدان این گونه دوران حرفهایش را به پایان برساند. فقط خود او میتواند بگوید آن لحظه به چه فکر میکرده. به نظر نمیآمد ماتراتزی کاری کرده باشد، بنابراین باورنکردنی است که کسی مثل زیدان در دیداری در این حد و اندازه و جلوی چشم میلیونها نفر چنین کار احمقانهای را انجام بدهد.
هر چند برخلاف صحبت های آلن شیرر بعدها مشخص شد توهینی که ماتراتزی به او کرده بود، توهین به یکی از نزدیکان زیدان و به گفته خود ماتراتزی خواهر زیدان بوده است. ماتراتزی در مورد این اتفاق چندین سال بعد در مصاحبه ای با نشریه اِکیپ گفت: آنچه من به زیدان گفتم در خصوص خواهرش بود و نه مادرش. مادر من وقتی که تنها 15سال سن داشتم فوت شد؛ بنابراین من هیچ وقت به مادر او دشنام نمی دادم. هرگز نفهمیدم چرا آن اتفاق تا بدین حد، حالت زشتی به خودش گرفت. تنها چیزی که من از آن روز به خاطر می آورم گل هایی بود که به ثمر رساندم.