شوک قیمتی دولت به بازار مواد غذایی

به گزارش زنهار از بازار، واردات کالاهای اساسی از فردا ۱۳ دی امسال مشمول ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده خواهند شد. آنگونه که روح الله لطیفی سخنگوی گمرک به بازار اعلام کرده واردات کالاهایی همچون برنج، گندم، محصولات کشاورزی فرآوری نشده، مرغ و گوشت و اقلامی همچون سم و کود پیش از این مالیات معاف بوده اما بر اساس تصمیمی که وزارت اقتصاد گرفته این معافیت مالیاتی برای ۳ جز از کالاهای اساسی برداشته خواهد شد. حالا با این تصمیم دولت هزینه واردات کالاهای اساسی بیش از گذشته افزایش می یابد و مردم ناچار هستند برای تامین اقلام ضروری خود پول بیشتری را پرداخت کنند. این تصمیم در شرایطی قرار است از فردا اجرایی شود که دولت در لایحه پیشنهادی خود برای بودجه ۱۴۰۱ صحبت از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی زده است و گزارش های بانک مرکزی از تورم ۶۰ درصدی مواد غذایی در کشور خبر می دهد.

واردات کالاهای اساسی از فردا ۱۳ دی امسال مشمول ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده خواهند شد. بسیاری این تصمیم دولت را به معنای افزایش بیشتر کالاهای اساسی می دانند

برنج خارجی هم گران می شود؟

اما برنج از جمله کالاهای اساسی است که واردات آن ضروری بوده و تولیدات داخلی جوابگوی نیاز کشور نیست. آنگونه که سخنگوی گمرک اعلام کرده در ۹ ماهه نخست امسال حدود ۹۵۹ هزار تن برنج وارد کشور شده است. در حالی مصرف کنندگان کشور باید از این پس پول بیشتری را برای خرید برنج خارجی پرداخت کنند که رشد قیمت برنج ایرانی در یک ماه گذشته حسابی خبر ساز شده است.

بر اساس جدیدترین گزارش منتشر شده از سوی وزارت صمت، قیمت برنج هاشمی درجه یک در آبان نسبت به ماه قبل از آن۴.۷ درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۵.۴ درصد گران تر شده است. البته شرایط در آذر وخیم تر هم شد و بهای هر کیلو برنج ایرانی در بازار به ۸۰ هزار تومان هم رسید.

یک حساب کتاب ساده نشان می دهد که اگر قرار باشد یک خانواده ۴ نفر ماهانه تنها ۱۰ کیلوگرم برنج ایرانی مصرف کنند، دست کم باید ۸۰۰ هزار تومان هزینه کنند. آن هم در شرایطی که حداقل حقوق مصوب یک کارگر از سوی دولت برای سال ۱۴۰۰ حدود ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است. بدیهی است که در چنین شرایطی تعداد زیادی از خانوارهای ایرانی ناچارند که عطای برنج ایرانی را به لقایش ببخشند. اما سوال اینجاست که با این اجرایی شدن مصوبه های تورم زای دولت، اینبار قرار است که چه محصولی جایگزین برنج خارجی شود.

در ۹ ماهه نخست امسال حدود ۹۵۹ هزار تن برنج، حدود ۵ میلیون تن گندم، ۷ میلیون تن ذرت، ۲.۶ میلیون تن جو و ۲ میلیون تن کنجاله سویا وارد کشور شده است

رشد قیمت در انتظار بازار نهاده های دامی

آمارهای گمرکی نشان می‌دهد که هشت قلم از ۱۰ قلم عمده محصولات وارداتی به کشور با ارزشی در حدود ۶.۲ میلیارد دلار را در سال‌ ۱۳۹۹ محصولات کشاورزی نظیر گندم، ذرت، کنجاله سویا و نظایر آن تشکیل داده و ۷۱ درصد از ارز ترجیحی اختصاص داده شده به واردات کالاهای اساسی در همین سال، مربوط به کالاهای کشاورزی بوده است.

به گفته لطیفی تا پایان آذر امسال حدود ۵ میلیون تن گندم، ۷ میلیون تن ذرت، ۲.۶ میلیون تن جو و ۲ میلیون تن کنجاله سویا وارد کشور شده است. بدون شک رشد قیمت ها در هر کدام از این اقلام شوک تورمی سنگینی را به بازار مواد غذایی وارد خواهد کرد.

جالب است که بدانید طبق گفته های سخنگوی گمرک در همین مدت ۲ میلیون تن دانه روغنی، ۱.۵ میلیون تن روغن خوراکی وارد کشور شده است.

اما سموم کشاورزی که در هفته های گذشته حسابی به واسطه برگشت خوردن محصولات کشاورزی از بازارهای صادراتی حسابی خبر ساز بوده، باید منتظر چند درصدی رشد قیمت باشند. بر اساس آمار موجود در ۹ ماهه نخست امسال ۸ هزار و ۱۲۷ تن سموم تکنیکال وارد کشور شده است.

قیمت مرغ در آبان ماه نسبت به مدت مشابه پارسال ۵۶.۶ درصد، گوشت قرمز ۵۵.۱ درصد، روغن ۷۲.۵ درصد، غلات و نان ۵۹.۸ درصد میوه ۹۱.۸ درصد گران تر شده است

کدام کالاها مشمول مالیات می شوند

کالاهای اساسی که مشمول مالیات می شوند به ۳ جز تقسیم می شوند. جز اول شامل کلیه کالاهای کشاورزی فرآوری نشده است. از باغی، زراعی و گیاهان دارویی گرفته تا محصولات مرتعی و جنگلی مثل چوب، همگی در این جز قرار می گیرند.

اما جز ۳ دیگر بخشی است که از این پس واردکننده ها باید ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند. محصولاتی همچون بذر و نشا و سم و کود در این گروه جای گرفته اند.

جز ۵ شامل محصولاتی همچون پنیر، ماست و دیگر محصولات لبنی، تخم ماکیان، گندم، آرد، نان، ذرت، برنج، گوشت قرمز و فرآورده های گوشتی، مرغ، روغن های خوراکی، شیر خشک، تخم مرغ نطفه دار برای جوجه ریزی و جوجه یک روزه است.

در بدترین سال های جنگ بر اساس گزارش های رسمی بانک مرکزی، خانواده های این مملکت سالانه ۱۲۲ کیلو گوشت قرمز مصرف کرده اند و این میزان الان به ۶ تا ۷ کیلو در سال رسیده است

قیمت هایی فراتر از بحران

گزارش رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از بررسی روند متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب در مناطق شهری در آبان ماه امسال نشان می‌دهد؛ متوسط قیمت حدود ۸۳.۳ درصد اقلام منتخب در این گزارش فراتر از حد بحران است.

همچنین مرکز آمار می گوید که قیمت مرغ در آبان ماه نسبت به مدت مشابه پارسال ۵۶.۶ درصد، گوشت قرمز ۵۵.۱ درصد، روغن ۷۲.۵ درصد، غلات و نان ۵۹.۸ درصد میوه ۹۱.۸ درصد گران تر شده است. اما به نظر می رسد که رشد قیمت ها به همین جا ختم نمی شود و بر خلاف گفته رئیس جمهور بازار مواد غذایی در انتظار شوک های بزرگ قیمتی است که به گفته فرشاد مومنی اقتصاددان مصرف محصولاتی همچون گوشت در ایران کمتر از سال های جنگ رسیده است. او گفته بود: «در بدترین سال های جنگ بر اساس گزارش های رسمی بانک مرکزی و مرکز آمار، خانواده های این مملکت سالانه ۱۲۲ کیلو گوشت قرمز مصرف کرده اند و این میزان الان به ۶ تا ۷ کیلو در سال رسیده است. «